Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSKARBÄTSCHMANN
Historiasztukinaprzejściu
odikonologiidohermeneutyki*
I
Jeślisztukazwanahermeneúeinjestsztukąwypowiadania,wykładaniaiprzekłada-
nia,atakżeteoriątychczynności1,toikonologia,wkształcienadanymjejprzede
wszystkimprzezErwinaPanofsky’ego,jestjużwłaściwąhistoriisztukiodmianą
hermeneutyki.Wświetlenieustannejrefleksjinadikonologiąiwświetlejejprakty-
cznegouprawianiaodlatsiedemdziesięciupięciujawisięonajakonajdonioślejsza
formawykładniwramachhistoriisztuki.Jeślipomimotoikonologiętraktujemy
tak,jakbyhistorycznoartystycznahermeneutykabyłaczymśodniejróżnym,
czymś,doczegonależydopierodotrzeć,toprzyczynategotkwizjednejstrony
whistorycznymrozwojunauki,azdrugiej-wniedoskonałymobjaśnieniunazwy.
Oilejeszczeprzeddziesięciomaidwudziestomalatymożnabyłookreślaćikonologię
jakometodęnajbardziejwszechstronną,otyledziśjejkwestionariuszbadawczy
zdajesiępokrywaćzograniczonąschematycznąikonografią,zktórejwswychnaj-
lepszychchwilachikonologiasięwyzwoliła,aponadtozainteresowanieikonologią
osłabiaprzybierającanasiletakżewhistoriisztukitendencjaneopozytywistyczna2.
*Przekładnapodstawie:OskarBätschmann,BeiträgezueinemÜbergangvonderIkonologiezur
kunstgeschichtlichenHermeneutik,(w:)BildendeKunstalsZeichensystem,Band1:Ikonographieund
Ikonologie,eorien-Entwicklung-Probleme,wyd.EkkehardKaemmerlingKöln1979,DuMont
Buchverlag(DuMontTaschenbücher;83),s.460-484.
1Wsprawieetymologiiidefinicjihermeneutykipor.G.Ebeling,Hermeneutik,(w:)DieRe-
ligioninGeschichteundGegenwart.HandwörterbuchfüreologieundReligionswissenscha,wyd.
K.Galling,Tübingen1957in.(IIIwyd.),t.3,szp.242in.;H.G.Gadamer,Hermeneutik,(w:)Hi-
storischesWörterbuchderPhilosophie,wyd.J.Rier,t.3,Darmstadt1974,szp.1061in.
2Oikonologiijakometodzieall-embracingpor.J.Białostocki,IconographyandIconology,(w:)
EncyclopaediaofWorldArt,NewYork1963,t.VII,szp.769-785;E.Forssman,Ikonologieundall-
gemeineKunstwissenscha,„ZeitschrifürÄsthetikundallgemeineKunstwissenscha”11,1966,
69