Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Okresyżyciakobiety
stopniowozwiększającymsięstężeniemFSHwewzrostowejfaziecyklumiesiączkowe-
goorazprogesteronuwfazielutealnej.
Opisanewtymrozdzialeprocesydotycządojrzewaniaipokwitaniawnormalnych
warunkach.Spotykamysięjednakzprzedwczesnymiopóźnionymdojrzewaniem
płciowym.
Zaprzedwczesneuważasiępojawieniesięobjawówpokwitaniaprzed8.rokiemży-
ciaudziewczyneki10.rokiemżycia-uchłopców.Należyjednakuwzględnićwiele
elementówwjegoprzebiegu,odlatobserwujesiębowiemtendencjędostopniowego
obniżaniasięwiekuwystąpieniapierwszejmiesiączki.Trzebateżwiedzieć,żemożemy
miećdoczynieniazprzypadkiemrzekomegoprzedwczesnegopokwitania.Różnicapo-
leganatym,żeprzedwczesnerzekomepokwitaniewywołujeprzyspieszeniepojawiania
siędrugorzędnychcechpłciowych,leczniepowodujepowiększeniagonad,niedocho-
dzidouaktywnieniasięirozwojuosipodwzgórze-przysadka-gonady.Najczęstszą
przyczynąjestpatologianadnerczy,hormonalnieczynneguzyjąderlubjajników.Przed-
wczesnyrozwójnpączka”piersiowegoczęstonastępujepoporodzie,wwynikudziałania
hormonówmatki.Jeżelinieustępujesamoistnie,autrzymujesięprzezkilkalat,należy
staranniekontrolowaćjegodalszyprzebieg.
Opóźnionepokwitanietrudnozdefiniowaćzewzględunaznacznąrozpiętośćwieku,
wktórympowinnonormalniesięrozpocząć.Przyjmujesię,żejeżelido16.rokużycia
brakobjawówpokwitania,tonależyprzeprowadzićgruntownebadaniaiszukaćprzy-
czyny,choćtrzebapamiętać,żeczęstomatouwarunkowaniarodzinnelubmożebyć
związanezzaburzeniamisnu.
Zarównoopóźnione,jakiprzedwczesnedojrzewaniemożemiećpewnekonsekwen-
cjenaturyosobistejispołecznej.Pojawiającesięproblemystanowiąbowiemczęstood-
bicieuznawanychnormorazoczekiwańspołecznych,anieróżnicmiędzychłopcami
idziewczętami.
1.2.Okresdojrzałościpłciowej
Okresdojrzałościpłciowejukobietycharakteryzujesięwystępowaniemcyklicznych
krwawieńmiesiączkowych.Długośćfizjologicznegocyklu,podczasktórego(okołopo-
łowy)dochodzidoowulacji,wahasięod26do36dni,średniowynosi28-30dni.
Wzależnościodstężeniawekrwihormonówtropowychprzysadkimózgowej(FSH,
LH),stężeniahormonówsteroidowychjajnika(estrogenów,progesteronu),wrażliwości
narządówitkanekdocelowychobserwujesięróżneobjawy.Szczególniezaznaczająsię
onewobrębiepochwy,kanałuszyjkimacicy,śluzówkimacicyijajników.Zmianyte
dotycząrównieżprocesówmetabolicznychienergetycznych,cowyrażasięwzrostem
podstawowejciepłotyciała,uwarunkowanymreakcjąpodwzgórzowegoośrodkatermo-
regulacji,wodpowiedzinapodwyższonestężenieprogesteronuwsurowicykrwi.
Zmiennestężeniahormonówwsurowicykrwisąwykorzystywanejakomarkerydia-
gnostycznewwieluzaburzeniachhormonalnych,atakżewleczeniuniepłodności.
Wprzebiegunormalnegocyklumiesiączkowegowyróżniasiękilkafaz.Pierwszą
znichjestfazawzrostowa,wktórejrozwijająsię,rozrastająidojrzewająwjajnikupę-
cherzykizawierającepierwotnąkomórkęjajową(oocyt),otoczonąkilkomawarstwami
komórekziarnistych,komórkamiosłonkipęcherzykaikomórkamiwnękipęcherzyka.
11
