Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
PolskamonografiapopularnonaukowaprzełomuXIXiXXwieku
(treść)”(Zdunkiewicz-Jedynak2008:77).Analizapowyższychelementów
pozwalaustalićmodelgatunkowykonkretnychtekstówizrekonstruowaćwzo-
rzecgatunkowy,inaczejwzorzecnormatywny.Wskładwzorcawchodzikilka
elementów:aspektstrukturalny,pragmatyczny,poznawczyistylistyczny,przy
czym-jakpodkreślaM.Wojtak(2004:17)-wzorzecgatunkowy,mimoroz-
patrywaniaposzczególnychelementów,winienbyćtraktowanyirozpatrywany
jakocałość,ponieważuglobalnaintencjawypowiedzirozkładasięwposzcze-
gólnychsegmentachnakolejnekrokiillokucyjne,którescalakomunikacyjny
zamysłnadawcy,przyczymcałośćniejestprostąsumątychskładników,tak
więcanalizującposzczególneaspektywzorcanależypamiętaćoichwzajem-
nychpowiązaniachiprzenikaniusię”
.
1.4.Kryteriadoboruźródeł
Decyzjaowyborzekonkretnychpublikacjiksiążkowych,któreostatecznie
stałysięterenemeksploracji,zostałapodjętawoparciuokilkakryteriów,które
zjednejstronywynikałyzwniosków,jakienasunęłysiępoprzestudiowaniu
dziejówideipopularyzacjiwhistoriinaukipolskiej,azdrugiejstronyzostały
uznaneprzezautorkęniniejszegoopracowaniazaistotnezwkontekścieposta-
wionychcelówbadawczych.Dokonującselekcjiwobrębiebogategozbioru
tekstów,przyjęłamnastępującekryteria:chronologiczne,gatunkowe,tema-
tyczneorazpragmatyczne,związanezosobaminadawcyiodbiorcy.
a.Kryteriumchronologiczne
Refleksjąbadawcząobjętezostałypublikacjeksiążkoweocharakterze
popularnonaukowymzlat1890-1939,jednakpewnetłobadawczestanowią
tekstywcześniejsze,zokresu1863-189016.Podjęciedecyzjiotakimwłaśnie
zakresiechronologicznymźródełniebyłołatwe,ciekawośćbadawczasugero-
wałabowiemobjęciebadaniamidłuższegookresu,zaśdążeniedowzględnej
jednolitościźródełprzemawiałozaograniczeniemsiędojednego,wyrazistego
wdziejachpolskiejnaukiipopularyzacjiodcinkaczasu.Przyjmująccezurę
u1890-1939”
,kierowałamsiękilkomawzględaminaturyhistorycznej,które
16Należyzauważyć,żezarównoIłłowiecki(1981),jakiSuchodolski(1970-1986)
wswoichopracowaniachdotyczącychdziejównaukipolskiejposługująsięcezurami
orazokreśleniamiznanymizdziejówliteraturypolskiej.Zakresczasowyźródełobejmuje
więcokres,którywdziejachnaukipolskiejtworząepoki:MłodaPolska(1890-1918)
idwudziestoleciemiędzywojenne(1918-1939),zaśtłobadawczestanowiąteksty
zokresupozytywizmu(awięczlat1863-1890).
