Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22Metodyetnogeograficznairetrogresywna
jedyniekulturyludnościniemieckiej13.Wzeszytachwydawanychod1959roku
(zpodtytułemNeueFolge),zredagowanychprzezMatthiasaZendera,znajdująsię
nielicznemateriałydotyczącepolskojęzycznejludnościśląskiej14.
Atlasniemieckizostałjużkilkakrotnieopisanywliteraturzepolskiej(Labuda,
1954;Wróblewski,1964,1966;Staszczak,1978;Pieńczak,2016a).Wieleprac
poświęconoADVwNiemczech.ZestawiłajeGerdaGrober-Glück(Grober-Glück,
1988:53-70).
Tuodnotujmy,żeorganizatorzyoparliADVnaodpowiedziachnaankietynad-
syłanychzokoło23tysięcymiejscowości.Ankietprzygotowanopięćiwszystkie
byływcześniejprzedyskutowanewśrodowiskuetnograficznym15.
MateriałydoAtlasderPommerschenVolkskunde16gromadzonowlatach
1930-1936,napodstawierozsyłanychankietADV
.Informatorzyprzynajmniej
wpołowie,niekiedywwiększościpochodzilizbadanychmiejscowościlubpraco-
waliwnichconajmniejdziesięćlat.Ankieteramibyligłównienauczycieleszkół
podstawowychiśrednichwwieku30-50lat,awięcurodzeniwlatach1870-1890;
trudnoocenić,ilewiadomościuzyskalioduczniów.Dużorzadziejpozyskiwano
informacjeoddorosłychmieszkańcóworazksięży.Siećbadawczabyłabardzo
gęsta,aliczbaodpowiedzinaposzczególneankietysięgałaod681do1116.Zwykle
pozyskiwanopojednejwypełnionejankieciezbadanejmiejscowości,rzadkodwie,
sporadyczniewięcej.
Wankietachzawartodosyćlicznepytaniaotwarte17;zawiarygodniejszeuznajesię
mapyzbudowanenapodstawieodpowiedzinapytaniazamknięte18.Zamieszczone
pytania,któreposłużyłydogromadzeniamateriałówibudowaniamap(Kaiser,
1936b:48-52),sącenneprzyokreślaniuwiarygodnościobrazównamapach.
Atlasskładasięzdwóchczęści-tekstuitekiz44mapami(Kaiser,1936a),dodat-
kowo8mapzamieszczonowczęścitekstowej(Kaiser,1936b).Konstruującmapy,
wzorowanosięnadoświadczeniachzpracynadADV.Tylkowyjątkowopodawano
informacjedotycząceżywotnościzwyczajówiobrzędów,wrodzaju:nznane/prak-
tykowaneobecnie”
,nsporadyczne”
,n[znane]wcześniej”19.Mapypodzielononapięć
grup:tematykadoroczna(głównieobrzędowa),tematykadotyczącażycialudzkiego,
tańceizabawy,pożywienie,język.
13Dlaniektórychpolskichbadaczytobyłopodstawą,abyposądzićredaktorówADVoten-
dencyjność(np.Staszczak1978:86,143).
14InformacjeotematycepowojennejseriiADV:Bohdanowicz,Sokołówna,1980:149.
15Wartododać,żeodpowiedzipisanoprzezkalkę-oryginałwysyłanodocentrali,akopie
zasilałyarchiwaregionalne.
16ProwincjaPommernobejmowaładzisiejszePomorzeZachodnieimniejszyobszarna
zachódodujściaOdry,zwanyVorpommern.
17Naprzykład:nWorausbestehtdieersteMahlzeitamTage?”
,tłum:nZczegoskładasię
pierwszyposiłekwciągudnia?”;napodstawieodpowiedziopracowanomapęKommtesnoch
vor,daflmanmorgensSuppeisst?(Czyzdarzasięjeszcze,żenaśniadaniepodajesięzupę?)
(Kaiser,1936a:m.II,27).
18Naprzykład:nKenntmandasSpiel,dieOstereiereinenAbhanghinabrollenzulassen,
undwienenntmanes?”
,tłum:nCzyznanajestgra[polegającanatym],[że]jajkowielkanocne
staczasięzpochyłości,ijaksięjąnazywa?”;napodstawieodpowiedziopracowanomapępod
tymsamymtytułem(Kaiser,1936a:m.III,9).Zwyczajznanyjesttakżenapolskimobszarze
etnicznym.
19NaprzykładwprzypadkumapyJulklappinPommern(Kaiser,1936b:62,il.5).
