Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Klasyfikacjapodatków
Kolejnymzagadnieniemjestklasyfikacjapodatków.Wydajesię,żezpunktuwidzenia
niniejszejpracycelowejestprzedstawieniesystematykipodatkówwedługsześciu
kryteriów:przedmiotuopodatkowania,faztworzeniaipodziałudochodu,źródeł
pochodzenia,władztwapodatkowego,budżetugromadzącegowpływypodatkoweoraz
kryteriumnominalnegoźródłapodatku.
Wedługprzedmiotuopodatkowaniapodatkipodzielićmożnana:
przychodowe,
dochodowe,
majątkowe,
konsumpcyjne.
Podatkiprzychodowepobieraneodprzychodów(obrotów)osiąganychprzez
podmiotyprowadzącedziałalnośćgospodarczą,zregułyniezależnieodkosztówzwią-
zanychzuzyskaniemtychprzychodów.onestosunkowołatweiprostewwymiarze
ipoborze,adotyczącaichrachunkowośćniejestrozbudowana.WPolscecząstkowym
przykłademtakiegopodatkujeststanowiąceelementpodatkudochodowegoodosób
fizycznychtzw.ryczałtoweopodatkowaniedochodówzdziałalnościgospodarczej.
Podstawąopodatkowaniawpodatkachdochodowychjestrzeczywistydochódpo-
datnika,któryuzyskujesiępoprzezpomniejszenieprzychodówokosztyichuzyskania.
onezdecydowanietrudniejszedozastosowaniaodpodatkówprzychodowych,gdyż
niezbędnejestnietylkowyraźnezdefiniowanieprzychodów,aletakżeokreślenie,jakie
wydatkiiwjakiejwysokościmogąbyćuznanezakosztyuzyskaniaprzychodów.Wy-
magatorozbudowanejrachunkowościpodatkowejisprawnegoaparatuskarbowego.
Podatkimajątkowewymierzaneodwartościmajątku,przyczymrozróżnić
możnapodatkimajątkowerealne,uszczuplającesubstancjęmajątkowąpodatnika,
oraznominalne,którenawiązująwprawdziedowartościmajątku,aleichpobórnie
zmniejszasubstancjimajątkowejpodatnika,gdyżnastępujezpożytków,jakiemajątek
przynosilubinnychźródeł.Podatkitemogąobciążać:
ogólnąwartośćmajątkulubjegoprzyrost,
przekazaniemajątkuwformiespadku,
przeniesienieprawmajątkowych.
Źródłempodatkówkonsumpcyjnychjestdochódwydatkowany,akwotapodatku
umieszczonazostajewceniedóbriusług(VAT,akcyza).Podatkite,wrazzpodat-
kamidochodowymi,mająwspółcześnienajwiększeznaczeniefiskalne.
Klasyfikacjawedługfaztworzeniaipodziałudochodówjestzbliżonaniecodo
poprzedniej.Zgodnieztymkryteriumrozróżniasiępodatkipobierane:
narynkutowarówlubczynnikówprodukcji,
narynkunabywcówisprzedawcówdóbriusług,
odgospodarstwdomowychiprzedsiębiorstw,
odosiąganialubprzeznaczeniadochodu10.
10R.A.Musgrave,P.B.Musgrave,PublicFinanceinTheoryandPractice,McGraw-Hill,NewYork
1989,s.221,za:A.Komar,op.cit.,s.120.
21