Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Bałutowa,PowieśćangielskaXXwieku,Warszawa2004
ISBN83-01-14247-2,©byWNPWN2004
Częśćpierwsza
Wielkaprzygoda
Naprzełomiestuleci•Początkiirozwójmodernizmu•Powieść
odkrywasamąsiebie•Powieśćawangardowaidziennikarska•
Powieśćpsychologiczna•Wielkapiątka:James,Conrad,Joyce,
Woolf,Lawrenceimniejznaczącypisarze
Byćmożekażdaepokazaczynasięodbujnychnadziei,akończywśród
rozczarowań.Powieśćangielskauprogudwudziestegostuleciaprzeszłataką
metamorfozę,jakbynanowosięnarodziłaiprzeżyłanowąmłodość.Litera-
turawtymokresiepowstajewatmosferzewyzwalaniasięodstarychform
ibudowanianowych–destrukcjiikonstrukcji.Oczywiściechodziłonie
tylkooformę.Jesttowyzwalaniesięodnaciskudotychczasowychpoglądów
iobyczajów,stylużyciaistylukultury,odkrywanienowychprawd,kształ-
towanienowejmoralności,słowem–rozpoczynaniewszystkiegoodnowa.
Słowa,,nowy,,,
,,nowoczesny,,nabierająszczególnegoblasku1,hasłemdnia
jest,,bunt,,,aatakowanymizwyciężanymwrogiem–mentalnośćimoral-
ność,ogólniezwana,,mieszczańską,,.
Jakibyłtowrógiwimięczegozaczęłasięwalka?Oczywiścieproblemy
społeczneprzyciągaływieleuwagi–niesprawiedliwościkapitalizmu,boga-
ceniesięjednychkosztemdrugich,kontrastybogactwainędzy,sprzeczności
wynikłezszybkiejizbytspontanicznejindustrializacji.Lecztoniewszystko.
Ideeprzebudowyspołecznej,przedewszystkimideesocjalistyczne,szerzyły
sięwśródinteligencjiiprzenikałydopozostałychodłamówspołeczeństwa,
leczpodkoniecXIXw.łączyłysięoneikrzyżowałyzinnymihasłami
iprądami,ściślejzwiązanymizogólnąobyczajowościąikulturą.
,,Miesz-
czaństwo,,towspólnanazwadlawieluzjawisk,którychapogeumstałsię
okrespanowaniawAngliikrólowejWiktorii(1837-1901),określanyjako
epokawiktoriańska2.
1Wtymokresiepojawiająsięetykiety,takiejak,,MłodaPolska,,,
,,MłodyWie-
deń,,itp.
2Okres,,wiktoriański,,wrozwojukulturyiliteratury,choćnieprzezwszystkich
literaturoznawcówjednakowookreślany,naogółutożsamianyjestzokresempano-
waniaWiktoriiidzielonynaetapy:wczesnowiktoriański(do1850r.),średniowik-
toriański(1851–1870)ipóźnowiktoriański(1870–1901).Wpraktyceużywanesąnaj-
częściejterminy,,wczesno-,,i,,późnowiktoriański,,.
11
