Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjapoglądówdotyczących
zdrowiaichoroby
Odzaraniadziejówzdrowiestanowiłoistotnąsferęzainteresowania.Traktowanoje
jakodar,zasóbumożliwiającyrealizacjęcelówżyciowych,natomiastchorobępo-
strzeganojakokaręzaprzewinieniaczynieposłuszeństwojakoprzekleństwo.
Hipokratesuznawanyzaojcamedycynybyłjednymzpierwszych,którystarałsię
uporządkowaćpoglądynazdrowieichorobę.Jegozdaniemdobresamopoczucie
-zdrowie,izłesamopoczucie-choroba,miałybyćzwiązanezzaburzeniemrów-
nowagimiędzyczłowiekiemaotoczeniem.Wedługniegozdrowiewarunkowałstan
równowagipomiędzyczteremacieczamiciała:żółciączarną,krwią,śluzemiżółcią
żółtą.Zaburzenieukładuposzczególnychcieczymiałobyćprzyczynąchoroby.
Hipokratesopierałdiagnozowanienawnikliwejobserwacjichorego,dostosowując
terapiędoindywidualnychpotrzebpacjenta.Jakojedenzpierwszychuważał,że
klimatiśrodowiskorównieżwywierająwpływnastanzdrowia.Poglądtenstanowi
pierwszenaukowe,udokumentowanezastosowanieleczeniaklimatycznegojako
wspomagania,wzmacnianiazasobówdlazdrowia.PracaPeriaeron,hydaton,topon
(Opowietrzu,wodachiokolicach)zostałaprzetłumaczonanawielejęzyków,m.in.
najęzykpolski-tłumaczeniadokonałHenrykŁuczkiewicz(1826-1891).
Jakocennedlaprofilaktykiipromocjizdrowiauznawanesąrównieżznaczące
zasługiwybitnegolekarzaperskiegoAvicenny(980-1037)uznawanegozaojca
nowoczesnejmedycyny.Jegomyślidotyczącewpływujednostkinawłasnąegzy-
stencjębyłyrewolucyjnewobecobowiązującejówcześnieteocentrycznejteorii
miejscaczłowiekawotaczającymgośrodowisku.Avicennanietraktowałchoroby
jakobożegodopustuczykary,leczdostrzegałzwiązekpomiędzyzaniechaniamilub
niewłaściwymzachowaniemzdrowotnymawystępowaniemschorzenia.Promując
higienęjamyustnej,zauważał,żenienależyzębówzbytmocnopocieraćpopiołem,
abynieuszkodzićszkliwa.
Ciekawostkąjest,żeząbneandertalczykaznalezionywjaskiniStajniawJurzeKra-
kowsko-Częstochowskiejnosiśladyużywaniawykałaczki.Około5000latp.n.e.
higienąjamyustnejinteresowalisięSumerowieiHindusi,polecającoczyszczanie
zębówrozgryzionymigałązkami.Wmedycyniechińskiejdostrzeganozwiązekstanu
zdrowiajamyustnejzogólnąkondycjązdrowotnączłowieka.Majowiewykorzy-
stywalizębyzwierzęcedouzupełnianiautraconychzębówludzkich.Etruskowie
podejmowalipróbyprotezowniabrakówzębowych.Dbałośćohigienęjamyustnej
cechowałaGrekówiRzymian,promowanotężyznęfizyczną,higienęiprawidłowe
odżywianie.WstarożytnymBabilonieznalezionoinstrukcjesporządzaniamieszanin
mającychchronićzębyprzedchorobąpróchnicową.Wterapiischorzeńjamyustnej
powszechniestosowanoziołolecznictwo.Celsusużywałołowiu(plumbum-Pb)
dowypełnianiaubytkówpróchnicowych-zawdzięczamymupopularnąnazwę
wypełniania:plomba.
18
ZDROWIEPRZEDMIOTEMZAINTERESOWANIAINTERDYSCYPLINARNEGO
