Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Psychologiaklinicznadzieciimłodzieżyniematakdługiejhistoriiitradycjijakpsychopatologiaipsy-
chologiaklinicznaczłowiekadorosłego.JeszczenaprzełomieXIXiXXw.zaburzeniapsychiczneipro-
blemywzachowaniudzieciimłodzieżydiagnozowanebyłynapodstawiezamieszczonych
wMiędzynarodowejklasyfkacjichoróbiproblemówzdrowotnych(InternationalClassifcationofDiseasesand
RelatedHealthProblems,ICD)bądźPodręcznikudiagnostycznymistatystycznymzaburzeńpsychicznych
(DiagnosticandStatisticalManualofMentalDisorders,DSM)opisówzaburzeńczłowiekadorosłego.
Trudnościizaburzeniapsychiczneobserwowaneudzieci,choćodczasudoczasuzauważane,nie
wzbudzałyszczególnegozainteresowaniaanipraktyków,aninaukowców.Wdużejmierzewynikałoto
zpowszechniepodzielanegowówczasprzekonania,żezaburzeniapsychicznedziecisąUminiaturą”
zaburzeńwystępującychudorosłych;niemająoneswojejspecyfikizwiązanejzokresemrozwojowym,
wjakimsiępojawiają.Coprawda,pierwszewzmiankinatematpsychopatologiidziecięcejmożnaza-
uważyćstosunkowowcześnie,jednakpediatriajakonaukaozdrowiuichorobachudzieciwyłoniłasię
dopieropodkoniecXVIIIw.Nietylkopediatrii,aleprzedewszystkimpsychologiirozwojowej,azwłasz-
czapostrzeganiunormatywnegoipozanormatywnegorozwojuzawdzięczamypodwalinymyślenia
ozdrowiuizaburzeniachokresudzieciństwaiadolescencji.Wrazzuznaniemprzezświatludzidoro-
słychdzieciństwajakoodrębnegookresużyciajednostkipodjętolicznewysiłkiwceluopisania,zrozu-
mieniaiwyjaśnieniaprzejawówiproblemówzwiązanychzezdrowiempsychicznymdzieciimłodzieży.
Wysiłkiteznalazłyodzwierciedleniewkolejnychwydaniachklasyfikacjizaburzeńpsychicznych,
takichjakICDczyDSM,wktórychzaczętowyodrębniaćzaburzeniaspecyficznedlaokresudzieciństwa
iadolescencji.Tymsamym,wrazzrozwojemmedycynyipsychologii,następowałdynamicznyprzyrost
badańwobszarzedziecięcejpsychiatriiipsychopatologii,jakodziedzinachistotnieróżniącychsięod
psychiatriiipsychopatologiidorosłych.Ponieważpoczątkowozarównozałożeniateoretyczne,jakisto-
sowanepojęciabyływprostprzenoszonezpsychologiiklinicznejczłowiekadorosłego,zmianyzacho-
dzącewzachowaniuirozwojupoznawczo-emocjonalnymdzieckabędącewynikiemdojrzewaniafi-
zycznegoispołecznychkontekstówjegożyciazwyczajniepomijano.Dwiepublikacjewydająsię
szczególnieważnedlarozwojupsychiatriiorazpsychologiiklinicznejdzieciimłodzieży.Pierwszato
podręcznikbrytyjskiegopsychiatryHenry’egoMaudsleya(1895–1918),zatytułowanyThePathologyof
Mind(1897).Znalazłysięwnimrozważaniadotyczącebardzoistotnegoproblemuzawartegowpytaniu:
odjakiegostopnia(poziomu)rozwojuumysłudzieckamożnastosowaćkryteriapozwalającenaodróż-
nienieszaleństwaodniezakończonegoprocesudojrzewaniaikonstytuowaniasięjegopsychiki?Autor
poruszałtakżekwestiemetodycznedotyczącetworzeniaklasyfikacjiszaleństwaudzieci.Drugatopu-
blikacjaRemyLapouseiMaryA.MonkUAnepidemiologicalstudyofbehaviorcharacteristicsinchild-
ren”(1958),zawierającarezultatybadańepidemiologicznychnareprezentatywnejpopulacjidziecioraz
rozważanianadmetodologiąiproceduramibadańnadzaburzeniamipsychicznymiokresudzieciństwa
iadolescencji.Obietepublikacjestanowiłypodstawydoprowadzeniapraktykiklinicznej.Nietylko
zaczętoposzukiwaćodpowiedzinapytanie,czyistniejąijakiesąnieprawidłowościwzakresiezdrowia
psychicznegodzieciimłodzieży,lecztakżepróbowanonapoziomiewyjaśniającymstworzyćkoncepcje
psychologiczneopisująceprawidłowyinieprawidłowyrozwójmłodychludzi.Oilepotrafionojużtrafnie
opisywaćobrazklinicznyróżnychzaburzeńpsychicznychizachowaniadzieci,otyleniewielewiedzia-
nooichbiopsychospołecznychuwarunkowaniach.
Nieznajdowanowciążsposobunazintegrowaniewiedzyzpsychologiiklinicznejipsychologiiroz-
wojowejdozrozumieniaiwyjaśnianiazaburzeńokresudzieciństwaiadolescencji.Kluczemokazałysię
dwiekwestie.Popierwsze,zauważonomożliwościwykorzystaniakoncepcjiteoretycznychimodeli
empirycznychzpsychologiirozwojowej,zwłaszczatychanalizującychprzemianywcyklużyciajed-
17
