Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
RenéDescartes,Regułykierowaniaumysłem,Poszukiwanieprawdypoprzezświatłonaturalne
średniośćkrępująróżnemniejważnewzględy.ToteżsłusznienazwanoReguły
najoryginalniejszymzdziełKartezjusza25.
PodczasgdyRegułypozwalajądobrzezapoznaćsięzmetodologiąKartezjusza,
toPoszukiwaniestanowiświetnywstępdojegoepistemologiiimetafizyki.Onoteż
najlepiejzewszystkichdziełtegomyślicielauwydatnianowośćiodrębnośćjego
filozofii,jejintuicyjnycharakter,jejwrogistosunekdometodyscholastycznej.
Wnimrównieżwyraźniej,niżgdzieindziej,występujerolaiważnośćmetodycz-
negopowątpiewaniajakośrodkadouwolnieniaumysłuodprzesądówibłędów.
Słowem,RegułyiPoszukiwanienależyuważaćzanajlepszykomentarzdopóź-
niejszychdziełfilozoficznychKartezjusza.
IV
LosymanuskryptówRegułiPoszukiwania
WszystkierękopisyKartezjusza,odnalezionepojegośmierciwSztokholmie,
przesłałChanut,francuskiposeł,Clerselier>owi.Clerselierpostanowiłnatychmiast
jewydać,aleponieważzająłsięprzedewszystkimopublikowaniemlistówfilozofa,
dlategowmiędzyczasiedałdoprzejrzeniamanuskryptRegułróżnympisarzomfran-
cuskim.WtensposóbzapoznalisięznimiArnauldiNicole,którzywdrugim
wydaniuswejLogikiz1664r.umieścilidośćdługiustępzRegułyXIIIiXIVwory-
ginalełacińskim,MikołajPoisson,autorUwagometodzieKartezjusza,iJ.B.Legrand,
któryznówudzieliłichBailletowi,piszącemużyciorysfilozofa.TenżeLegrand
otrzymałbowiemwkońcuwszystkierękopisyKartezjuszaodClerselier>a,który
niezdoławszyjużwydaćReguł,umarłw1684r.
TymczasemzinnejkopiiReguł,znajdującychsięwHolandii,dokonałwtym
samymrokuichtłumaczenianajęzykflamandzkiGlazemaker,awprzekładziełaciń-
skimwydalijew1701r.wOpusculaPosthumawAmsterdamieJandeRaey
iFranciszekSchooten.Ponieważsprawozdaniezowegowydawnictwa,jakiepo-
jawiłosięwparyskimnJournaldesSavantsB2kwietnia1703r.,nieczyniłożad-
nychzastrzeżeńwstosunkudotekstułacińskiegoReguł,wnioskujewięcztego
Adam26oichzupełnejwowymtłumaczeniuautentyczności.WniosekAdama
znajdujeswojepotwierdzeniewtym,żeLeibniz,któryw1670r.kupiłwAmster-
damieodlekarzaSchüllerarękopisyKartezjusza(amiędzynimiznajdowałsię
równieżrękopisReguł)iktórypoukazaniusięwydaniaamsterdamskiegopoczynił
zniegowyciągi,abyuzupełnićlukiwnabytymmanuskrypcie,takżeniezaprze-
czyłautentycznościReguł.KopięLeibnizaodnalezionowBiblioteceKrólewskiej
25Hannequin,LamèthodedeDescartes,nRev.deMétaph.etdeMor.B1906,757.
26A.T.X354.
