Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
RenéDescartes,Regułykierowaniaumysłem,Poszukiwanieprawdypoprzezświatłonaturalne
Wiadomo,żeowepamiętnikizacząłprowadzićKartezjuszjużwlatach1619-
1621,wokresieswejprzyjaźnizBeeckmanem,holenderskimfizykiem,iprawdo-
podobnietakżepodjegowpływem,bowiemtoonzachęcałgodopracybadawczej
ipodsuwałmuróżnezagadnieniadorozwiązania.Baillet,biograffilozofa,zazwy-
czajdobrzepoinformowany,przeciwstawiającsiępogłoskomrozpuszczanymprzez
wielbicieliKartezjusza,jakobyonnapisałinnejeszczedzieławowymczasieoprócz
Traktatuomuzyce,ofiarowanegoBeeckmanowi,zauważa,żebyłytonzeszyty,czyli
pamiętniki,jakiekażdysobiesporządzadlaswegoszczególnegoużytku,alewydaje
się,iżKartezjusznieuważałjeanizabardziejwykończone,anibardziejznakomite
odTraktatuomuzyce,ponieważanion,anijegoprzyjaciele,anijegowrogowienie
staralisięogłosićichpublicznieB5.Irzeczywiście,pośmierciKartezjuszawSztok-
holmieznalezionowjegokufrzeszeregzapisanychzeszytów,stanowiącychmię-
dzyinnymitakżeowemłodzieńczenpamiętnikiB.
Sporządzonyichinwentarz6wlutym1650r.wymieniawart.Cjakopisma
filozofa,powstałenwjegomłodościB:Parnassus,Olympica,Democritica,Experimen-
ta,Praeambula,mająceprzeważnietreśćmatematyczną.Znalezionotamjednaktakże
kartki,zawierającerozważaniaKartezjuszaonaukach.Niestetypismate,wręczo-
neClerselier>owi,zaginęły.OcalałyznichtylkopewnefragmentywodpisieBa-
illetaiLeibniza,którept.:Olympica,Experimenta,StudiumbonaementisorazCo-
gitationesprivataeznajdująsię,wydaneprzezAdama,wXtomiepismzebranych
Kartezjusza7.
Tensaminwentarzsztokholmskipodajewart.Fndziewięćzeszytówrazem
związanych,zawierającychczęśćtraktatuoregułach8pożytecznychijasnych
wcelukierowaniaumysłemwposzukiwaniuprawdyB,awart.Qntrzynaściekar-
tek,gdziejestzawartydialogpodtymtytułem:Poszukiwanieprawdyprzezświa-
tłonaturalne.Tewłaśniezeszytyikartkizawierały,jakwidaćztreści,dwabardzo
ważnetraktatyKartezjusza,którept.:RegulaeaddirectionemingeniiorazRecher-
chedelavéritéparlalumièrenaturelleznaleźćmożnatakżewXtomiewydaw-
nictwaAdama9.
5LaViedeM.Des-Cartes,1691,I49;Adam,OeuvresdeDescartes,Paris1908,X88.Całościowe
wydaniedziełKartezjuszazawierakrytycznaedycja:R.Descartes,Oeuvres,opr.Ch.Adam,
P.Tannery,Paryż1974-1985(dalejA.T.).Tłumaczpowołujesięnawydaniewcześniejsze:Oeuvres
deDescartes,I-XIII,Paryż1897-1913,wopracowaniutychsamychautorów.Wobuwydaniachcyfra
rzymskaoznaczatom,arabskastronę[przypisredakcji].
6ZnajdujesięondziśjakorękopiswBibliothèqueNationalewParyżu,nr4730,A.T.X5-14.
7A.T.X179-256.
8Wniniejszymwydaniułacińskieregulaetłumaczymyjakoreguły,rezygnujączdotychczaso-
wychprawideł,którewydająsiępojęciemprzestarzałymwewspółczesnymjęzykupolskim[przy-
pisredakcji].
9A.T.X349-488oraz489-532.
