Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.RETORYKAITELEWIZJA
Gdziekolwiekjestperswazja,jestteżretoryka.(ł)
Igdziekolwiekjestnznaczenie”
,tamjestnperswazja”
.
KennethBurke22
Uniwersalnośćretoryki
Retorykajakodziedzinawiedzymajużponad2500lat,alemówiącore-
torycedzisiaj,myślimyoniejniecoinaczejniżstarożytni.Retorykana-
stawionajestnakomunikację,wrazwięczezmieniającymisięsposoba-
mikomunikowaniasięludzinarzędziawypracowywanenajpierwprzez
sofistów,apotemopisaneprzezArystotelesa,CyceronaiKwintyliana,
ulegająnaprzestrzeniwiekówróżnorakimadaptacjom.Jakzauważa
AronKibédiVarga:
TrzywielkietypycywilizacjiznanejZachodowiwypracowałyspecyficzneśrod-
kikomunikacji,którespowodowałynarodzinyodmiennychpostawwobec
retoryki.Wcywilizacjioralnejstarożytnychretorykabyłasztukądobregomó-
wienia,wcywilizacjipismaostatnichwiekówstałasięsztukądobregoczytania
(ł),wreszciecywilizacjamedialnaostatnich150latzmieniłaretorykęwsztu-
kędobrejprezentacji23.
Oczywiściepismo,apotemwynalazektelekomunikacjinieusunęły
wcześniejszychśrodkówkomunikowania,alepociągnęłyzasobązmia-
nywdziałaniachpodejmowanychwceluprzekonywaniainnych,awięc
proceduryretoryczne.Piśmienność,którapozwoliłanakomunikacjęna
odległość,wymagabowieminnychśrodkówprzekonywanianiżoral-
ność.Podobniejakcywilizacjamedialna,któraumożliwiłaszybkąjed-
nocześniewerbalnąiwizualnąkomunikacjęnaodległość.KibédiVarga
pokazuje,jakwrazzezmianamisposobówkomunikowaniasięludzi
zmieniająsięnietylkoproceduryretoryczne,aleteżzakresretoryki24.
22K.Burke,ARhetorikofMotives,Berkeley,LosAngeles1969,s.43.
23A.KibédiVarga,Uniwersalnośćigraniceretoryki,tłum.D.Oleszczak,nTerminus”
2001,nr1-2,s.285.
24Tamże,s.288-304.
