Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Obliczakryzysuwspółczesnychrodzin
relacjizdziećmi.Różnemiejscazamieszkaniarodzicówwymuszająpodejmowanie
decyzjiodnośniemiejscazamieszkaniadziecka–albostalemieszkaonozjednym
rodzicem,awówczasdrugijest„rodzicemdochodzącym”,albopomieszkujeczaso-
woukażdegoznich.Obieformyosłabiająznaczniepoziomkontrolirodzicównad
poczynaniamidzieckaorazzaburzająprocesjegosocjalizacjipierwotnej.
Współcześnidemografowie,próbującwskazaćnajsilniejszekierunkiprzeobra-
żeń,którympodlegająrodziny,analizująjewświetleciągletrwającejtransformacji
społeczno-ekonomicznej.Zauważylioni,żewspólnotazamieszkanianiestanowi
jużdziśpodstawowegokryteriumstanowiącegooistnieniurodziny,małżeństwo
zaśniesankcjonujemonogamiiwsferzewspółżyciaseksualnego.Uznalizatem,
żemodelrodzinytradycyjnejjakonaturalnejiuniwersalnejinstytucjiprzechodzi
powolidolamusa,wypieranyprzezzwiązekkohabitacyjny13.Wydajesięjednak,że
instytucjamałżeństwaniejestjeszczewPolscezagrożona.Wciągukilkuostatnich
latjestbowiemobserwowanywzrostliczbyzwiązkówformalnych.Przeciętnie,we
wszystkichkategoriachwiekowych,dziewięćnadziesięćbadanychosóbpo20.roku
życiadeklarujewybórmałżeństwabezuprzedniegokonkubinatu14.
1.3.Rodzinaijejfunkcjonowanie
Zsystemowegopunktuwidzeniarodzinapowinnabyćrozpatrywanawewszyst-
kichaspektachswojegofunkcjonowania,gdyżwykazujezasadniczecechysystemu:
całościowość,cyrkularnośćiekwifinalizm,wyznaczającejednocześnietrzypodsta-
woweobszarydiagnostyczne.Całościowośćrodzinyprzejawiasięwtym,żejest
onaustrukturalizowanąispójnącałością,którawskazujenaintegralnąstruktu-
ręjejsystemu.Tooznacza,żejejdiagnozowaniemusisiękoncentrowaćzarówno
naposzczególnychczłonkachrodzinyipodejmowanychprzeznichinterakcjach,
jakinaglobalnymfunkcjonowaniusystemu.Cyrkularnośćsystemutkwizkolei
wdynamicznymukładziestałychizwrotniesprzężonychinterakcjipodejmowanych
przezczłonkówrodziny.Wtokuwspólnieorganizowanychirealizowanychdziałań
ichzachowaniawzajemniesięwzmacniają.Cyklesamowzmacniającesięmająróż-
norodnycharakter,jakośćinatężenie,alenafundamentalnympoziomiefunkcjo-
nowaniarodzinyjakosystemulubinaczejujmując–napłaszczyźniestrukturalnej
–kreująswoistyukładwięzirodzinnej.Ekwifinalizmsystemuwyznaczanatomiast
szerokiemożliwościosiąganiaprzezrodzinępodobnychrezultatówkońcowych
przyróżnychstanachwyjściowych15.Dlategoteżrodzinajakosystemmożeipowin-
nabyćujmowanairozpatrywanawperspektywiejejstrukturyifunkcji.
13Zob.Slany,2002;Szacka,2003.
14WynikibadańOBOS–SytuacjademograficznaPolski,Raport2008–2009,Warszawa2009.
15Zob.:Braun-Gałkowska,1992;Ryś,2001.