Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Obliczakryzysuwspółczesnychrodzin
Zkoleiadaptacyjnośćjestrozumianajakozdolnośćsystemurodzinnegodo
reagowanianazmiany(struktury,ról,zasadinorm),wywołanychprzezczynniki
zewnętrznei/lubdanyetaprozwoju.Wzakresietegowymiaruwyróżnionoczte-
ryrodzajesystemów:chaotyczny,elastyczny,ustrukturalizowanyisztywny(tabela
1.3).Wskaźnikamiadaptacyjnościsą:sposóbwyrażaniaopinii;sposóbsprawowania
kontroli;dyscyplinarodzinna;działanianegocjacyjne;rolerodzinne;zasadyżycia
rodzinnegoorazspecyfikasprzężeńzwrotnych.Wwymiarzeadaptacyjnościrodzi-
nafunkcjonujeoptymalnie,gdyzostajeutrzymanarównowagamiędzyzdolnością
dowprowadzaniazmianastabilnością.Nadmiarstabilności(blokowaniezmian)
prowadzidosztywnościsystemu,awefekciedopojawianiasięzaburzeńwjego
funkcjonowaniu,jejbrakzaśwprowadzadosystemurodzinnegochaosianarchię.
Tabela1.3.Rodzajesystemówrodzinnychwzależnościodpoziomuadaptacyjności
Poziom
adaptacyjności
Stylkontroli
Negocjacje
wewnętrzne
Rozwiązywanie
problemów
Stylwyrażania
opinii
Rolerodzinne
Zasady
Charaktersprzę-
żeńzwrotnych
Cechysystemu
rodzinnego
bardzowysoki
braklub
liberalny
stałe
słabe
pasywny
iagresywny
zmieniającesię
diametralnie
ukryte,
zmieniającesię
diametralnie
dominacjapętli
pozytywnych
chaotyczny
wysokido
umiarkowanego
egalitarny
liczne
iskuteczne
dobre
stanowczy
wspólnei/lub
wymienne
ukryte,
ztendencjądo
ichwymuszania
przewagapętli
pozytywnych
elastyczny
Rodzajsystemu
umiarkowanydo
niskiego
demokratycznyze
stałymprzywódcą
nieliczne
ikonstruktywne
dobre
stanowczy
wspólne,
sporadycznie
wymienne
względniestałezdo-
minacjąjawnych
przewagapętli
negatywnych
ustrukturalizowany
bardzoniski
autorytarny
sporadyczne
słabe
pasywny
iagresywny
sztywne
(wypełniane
stereotypowo)
sztywne
dominacjapęt-
linegatywnych
sztywny
Źródło:opracowaniewłasne(por.Gaś,1995;Olson,Gorall,2003).
Wtymwymiarze,wcelupokonaniasytuacjikryzysowej,kluczowastajesię
umiejętnośćrozwiązywaniaproblemów.
TrzeciwymiarwyróżnionywmodeluD.H.Olsonatoprocesykomunikacyjne.
tosposobyporozumiewaniasięwrodzinie,umożliwiająceiułatwiająceutrzymanie
konstruktywnychpoziomówspójnościiadaptacyjnościorazprzywracaniefunkcjo-