Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.Obliczakryzysuwspółczesnychrodzin
tymdozmiennychwarunków.Dążącdoutrzymaniaciągłości,wspierarównocześ-
niepsychospołecznyrozwójswoichczłonków23.
Zestrukturalnegopostrzeganiasystemurodzinnegowywodząsięinnemodele
funkcjonowaniarodziny,wtymmodelkołowyOlsona.
1.4.2.ModelkołowyD.H.Olsona
ModelkołowyD.H.Olsona(CircumplexModelofMaritalandFamilySystems)
opierasięnazałożeniu,żerodzinastanowisystemfunkcjonującynapodstawie
trzechjejpodstawowychwymiarów:spójności,adaptacyjnościiprocesówkomu-
nikacyjnych,którewystępująwróżnymnasileniuiróżnorakichkombinacjach.
Zgodnieztymtrójwymiarowymkryteriumzostaływyróżnionetrzygrupysystemów
rodzinnych,zktórychkażdyzawieracharakterystycznedlasiebietypy(tabela1.1).
Modelkołowyzakłada,żerodzinyfunkcjonalnewsposóbefektywnywykonują
swojepowinnościwdanymcyklurozwojowym.Przyzachowaniuodpowiedniego
poziomuspójnościrodziny,optymalnierównoważąonepotrzebystałościizmiany.
Typstrukturyfunkcjonalnejjestelastycznynaróżnychetapachcyklużyciowego
rodziny,którazapewniaswoimczłonkomharmonijnyrozwójprzezdostosowanie
swojegosystemudowymogówipotrzebpojawiającychsięwkolejnychokresachich
rozwojuosobniczego.
KlasyfikacjasystemówrodzinnychzaproponowanaprzezD.H.Olsonaumożli-
wiawmiaręprecyzyjnerozpoznanielokalizacjidanejrodzinywróżnychobszarach
inaróżnychpoziomachjejprawidłowościlubzaburzeń,określenienasileniaczyn-
nikóworganizującychlubdezorganizującychżycierodzinneorazindywidualnego
poczuciaczłonkówrodzinywzakresiepoziomujejfunkcjonalności(Olson,Russel,
Sprenkle,1979;1989).
Wwymiarzespójnościrodzinafunkcjonujeprawidłowowówczas,gdypoziom
jejintegracjijestumiarkowany.Wytwarzasiębowiemstanrównowagimiędzy
przywiązaniemiautonomią.Wysokipoziomspójnościświadczyonadmiernej
identyfikacjiilojalnościczłonkówrodziny,któreograniczająichindywidualność,
niskipoziomzaśblokujeproceskreowaniawspólnoty.Wramachtegowymia-
ruwyróżnionoczterytypysystemów:luźny,odseparowany,połączonyizwarty.
Wskaźnikiemspójnościrodzinyjestwięźemocjonalnałączącajejczłonkówido-
świadczanyprzeznichindywidualnystopieńautonomii(związanie–separacja);
granicemiędzyjednostkamiisystemami;koalicjerodzinne;czasiprzestrzeńży-
ciowa;kontaktytowarzyskiezosobamispozarodzinyorazsposobypodejmowania
decyzji(tabela1.2).
23Zob.:deBarbaro,1994;Ryś,2001;Ostrowska,2008.
