Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rolaizadaniapsychologawewspółczesnejszkole
23
zewnętrznąperspektywę6wobeczjawiskszkolnych(Jurkowski,2000;2003).Jej
istotąjestanalizarzeczywistychfunkcjidziałańwychowawczychiichefektów.
Wtymprzypadkuniechodziozamierzoneskutkioddziaływańdydaktyczno-
-wychowawczych,czylirealizacjędeklarowanychcelówszkoły,aleodiagno-
zęrzeczywistychrezultatówzjawiskzachodzącychnaterenieszkoły.Jestto
spojrzenienaszkołęjakosystem7zzewnątrz-takąperspektywęnazywamy
zewnątrzsystemowąwprzeciwieństwiedowewnątrzsystemowej.Istotąper-
spektywywewnątrzsystemowejjestocenarealizacjicelówwychowawczych,
dlaktórychszkołazostałapowołana.
Wprowadzeniepowyższegorozróżnieniapozwalanaszerszeujęcieroli
psychologaszkolnego,którejpodstawowymatrybutemjestautonomiapsy-
chologawobecformalnychcelówszkoły,agłównymjegozadaniemśledzenie
wszystkichskutkówoddziaływańwychowawczychwrzeczywistościszkolnej.
Inaczejmówiąc,psychologszkolnymarozpoznawaćiidentyfikowaćfaktyczne
konsekwencjeoddziaływańdydaktycznychiwychowawczychnaterenieszko-
ły(szerzejwsystemieoświaty)dlarozwojuosobowegodzieckaidlarozwoju
jegopodmiotowości.Ponadtosampowinieninicjowaćikreowaćróżnorodne
działania,zmierzającedooptymalizacjiprocesuedukacjiiwychowaniawśro-
dowiskuszkolnymirodzinnym.Powyższeujęcierolipsychologajakoeksperta
odwychowaniaiinicjatoradziałańwychowawczo-korekcyjnych,któryjedno-
cześnienależyinienależydośrodowiskaszkolnego,wytyczaszczegółoweza-
daniaiwyzwaniastojąceprzedpsychologiemszkolnym.
Podstawowe,wsensiebazowe,zadaniepsychologaszkolnegosprowadzasię
doobserwowaniaianalizyprocesuwychowaniawszkole-celów,sytuacjiidzia-
łańwychowawczych-podkątemichoczekiwanych(perspektywawewnątrzsy-
stemowa)ifaktycznych(perspektywazewnątrzsystemowa)efektówdlarozwoju
zadatkówipodmiotowościwychowanka(por.Jurkowski,2000).Jesttorolaeks-
perta,którymonitorujeokreślonezjawisko,analizujejewedługwybranychkryte-
riówiformułujeopinięojegoprzebieguiskutkach,wychwytującpojawieniesię
niezamierzonychrezultatów,ważnychzpsychologicznegoispołecznegopunktu
widzenia.Takrozumianaekspertyza8możebyćpunktemwyjściadladziałańko-
rekcyjnychiprofilaktycznych,którepsychologszkolnypowinienpodejmować.
Oznaczato,żewkraczaonwtedy,gdydostrzegaodchyleniawfunkcjonowaniu
stronuwikłanychwproceswychowawczy,zewzględunaprzyjęteceleizamie-
rzenia.Ekspertyzamożerównieżstanowićpodstawęformułowaniapostulatów
wobecsystemuoświaty,zawierającychwytycznedotyczącepożądanychfunkcji
wychowawczych-takichjaknaprzykładstwarzaniewarunkówdorozwojusa-
6(Przyp.red.)OzewnętrznejperspektywieCzytelnicybędąmogliprzeczytaćjeszczewiele
razynakartachtejksiążki-wydajesiębowiem,iżjesttojednaznajbardziejnośnychkoncepcjiAn-
drzejaJurkowskiego(por.rozdz.4,Psychologwewspółczesnejszkolepolskiej;rozdz.9,Rolapsychologa
szkolnegowobeckonfliktów.Działanieprofilaktyczneiinterwencyjne;rozdz.11,Pracazgrupąnaterenie
szkoły;rozdz.13,Specyfikakontaktupsychologaszkolnegoznauczycielami).
7(Przyp.red.)Czytelnikówzachęcamydozapoznaniasięzrozdz.3,Charakterystykaśrodo-
wiskaszkolnego.
8(Przyp.red.)EkspertyzypsychologicznesądrugimnajbardziejnośnympostulatemAn-
drzejaJurkowskiego,doktóregozchęciąnawiązująAutorkitegotomu(por.rozdz.4,Psychologwe
współczesnejszkolepolskiej;rozdz.11,Pracazgrupąnaterenieszkoły).
