Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wdobiekryzysuorazrosnącegozadłużeniapaństwisamorządówszczegól-
negoznaczenianabieraracjonalizowaniewydatkówpublicznychprzezzwięk-
szeniesprawnościdziałania.Koniecznośćpoprawysprawnościadministracji
publicznejwPolsceniejestdyskutowana-działaniawtymzakresiepodejmo-
waływszystkierządypo1989r.Jednązinicjatyw,którepodjąłustawodawca
wcelupodniesieniaefektywnościigospodarnościwydatkowaniaśrodkówpu-
blicznych,byłowprowadzenieobowiązkuzapewnieniaadekwatnejdoryzyka
działalności,skutecznejiefektywnejkontrolizarządczejwjednostkachsektora
finansówpublicznych(dalej:JSFP).Kontrolazarządczawmyślustawyofinan-
sachpublicznychoznacza„ogółdziałańpodejmowanychdlazapewnieniare-
alizacjicelówizadańwsposóbzgodnyzprawem,efektywny,oszczędnyiter-
minowy”1.Zgodniezestandardamikontrolizarządczejdlasektorafinansów
1Ustawazdnia27sierpnia2009r.ofinansachpublicznych,Dz.U.z2013r.poz.885,art.68
ust.1zpóźn.zm.Takzdefiniowanąkontrolęzarządcząmożnautożsamiaćzpojęciemkontroli
wewnętrznej,stosowanymprzezaudytorówwewnętrznychibiegłychrewidentów,oznaczającym
„proces[…]zaprojektowany,abyuzyskaćracjonalnezapewnienie,żeosiągniętebędącele(strate-
giczne)wnastępującychkategoriach:
■
skutecznośćiefektywnośćdziałalności,
■
wiarygodnośćsprawozdańfinansowych,
■
zgodnośćzaktamiprawnymiiwykonawczymi,któremająwpływnaorganizację”,Kontro-
lawewnętrzna–zintegrowanakoncepcjaramowa,FundacjaRozwojuRachunkowościwPolsce,
Warszawa1999,s.1.
Przezpojęciekontrolizarządczejnależyrozumiećpojęciezarównoinstytucjonalnej,jakifunk-
cjonalnejkontroliwewnętrznej.Kontrolawewnętrznafunkcjonalnaoznaczadziałaniewykonywa-
nenakażdymetapiezarządzaniaprzezkierownikówróżnychszczebli.Kontrolawewnętrznain-
stytucjonalnasątoteczynnościkontroli,którewykonywanesąprzezupoważnionegopracownika,
zespółludzkilubspecjalniewyodrębnionąwstrukturzeorganizacyjnejdanejorganizacjikomórkę
kontrolną.Odpojęciakontroliwewnętrznejinstytucjonalnejtrzebaodróżnićwcześniejzdefinio-
wanepojęcieaudytuwewnętrznego,J.Lang,Kontrolaadministracji,[w:]M.Wierzbowski(red.),
Prawoadministracyjne,WydawnictwaPrawniczePWN,Warszawa2001,s.350.
Wdyscyplinienaukozarządzaniukontrolazarządczajestokreślanajakosystemy,zasady,
praktyki,wartościorazinnedziałaniapodejmowaneprzezkierownictwo,abywskazywaćpod-
władnym,jakiezachowaniasąpreferowane,orazwpływaćnaichzachowaniaimiećpewność,że
sąonezgodnezcelamiorazstrategiamiorganizacji.Jeśliwystępujekilkamechanizmówkontroli,
któretworzązłożonyikompletnysystem,wodróżnieniuodprostychreguł,tonależyjenazywać
systememkontrolizarządczej.Współcześniewkażdejorganizacjifunkcjonujerównoleglekilka
systemówkontrolizarządczej,takichjak:kontrolekulturowe,planowanie,kontrolecybernetycz-
