Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tożsamość-pamięć-zbiorowość
przeciwstawiłfltożsamościzbiorowepojmowanejakokonstytutywnewartości
kulturowegrupy,odróżniającejąodobcych”.Zgodniezwyznacznikamitejdru-
giejosiróżnicującejtożsamośćpodmiotupostrzeganajestnajczęściejjakoflukład
autodeskrypcjiorazefektskierowanychnasiebieprzezpodmiotaktówwielo-
postaciowejpercepcji”–jednostkawtymwymiarzemusimiećflświadomość
siebie,świadomośćwłasnychatrybutówidoświadczeń,jakieskładająsięnajej
odrębność,jakinapodobieństwozinnymi,najejpoczucieciągłościwczasie
iprzestrzeni,najejpoczucieuczestnictwawzmieniającejsięsiecistosunkówspo-
łecznych”,cozkoleiwymagaflwskazania»reprezentanta«,będącegoniekwestio-
nowanymczłonkiemzbiorowości,wypowiadającegojakieśsądynajejtemat”12.
Jednocześnieprzyjmujesię,żezbiorowościstanowiąszczególnąklasępodmiotów
wytwarzającychfragmentykulturysymbolicznej,którenastępniesąwłączane
dopraktyksłużącychpodtrzymywaniugranicwobecflobcych”bądźstająsięczęś-
ciądziałańorazrytuałówautoafirmacyjnychjawiącychsięaktoromspołecznym
jakoflniezbędnedlazagwarantowaniaciągłościistnieniazbiorowości”.Chodzi
tutajoto,żekulturasymbolicznazbiorowościbudowanajestm.in.zprzekazów
pozwalającychnarekonstruowanieoraztworzeniekolektywnejtożsamości,dzięki
czemubadaczemogąstworzyćcharakterystykętożsamościkolektywnejzbio-
rowości,np.grupyetnicznejczynarodu.JakwyjaśniaZ.Bokszański,wówczas
rekonstruujesięfltożsamośćkolektywną,sięgającdodóbrkulturysymbolicznej
będącychnośnikamiwartościuznawanychzapodstawoweczykonstytutywnedla
zbiorowości”.Umożliwiatoopisanieodrębnościiswoistościcharakteruzbiorowo-
ści,stwierdzenie,kimsąpodmiotyczyczłonkowiegrupy(zbiorowości),atakże
określenie,coichzdaniemskładasięnakoncepcje-siebie13.Badaczzwracauwagę,
żewspomnianeosiepodziałówidentyfikacyjnychuwzględniającychflautoiden-
tyfikacjępodmiotu”,flwartościkulturowe”orazflzbiorowośćrealnieistniejącą”
iflidealnytypspołeczeństwa”krzyżująsię.Wrezultacieuzyskujesięczterymoż-
liwościdefiniowaniatożsamości.Wprzypadkuzbiorowościdostępnychpotocz-
nemudoświadczeniuorazmającychwyraźnieokreślonekryteriazyskujesiędwa
sposobyjejujmowania.Sątobądźfltożsamościzbioroweutworzonezwiedzy
ipostawwobecmacierzystejzbiorowościformułowanychprzezjejczłonków”
bądźteżtożsamościkolektywneflpojmowanejakocharakterystykiichpodsta-
wowych,konstytutywnychwartościkulturowych”–wówczaswartościstająsię
jednymzdecydującychkryteriówwyznaczającychswoistecechyzbiorowości,
ajednocześnieznajdująswojeodzwierciedleniewautoidentyfikacjijejczłonków.
12Ibidem,s.64–65;M.Melchior:Społecznatożsamośćjednostki.Warszawa1990,s.24;por.S.Hall:
CulturalIdentityandDiaspora.W:ColonialDiscourseandPost-ColonialTheory:AReader.Red.P
.Williams,
L.Chrisman.NowyJork1994,s.393–394.
13Z.Bokszański:Tożsamościzbiorowe…,s.66.
19
