Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Studiawybranezdziejówspołeczeństwa,prawaiustrojuEuropywczesnośredniowiecznej
704
zawystarczające,niemówiącjużowątpliwościachmerytorycznych,jakiebudzą
tezywysuniętewewspomnianejrozprawie.Tymczasem,mimoznacznego
postępubadańnadpołożeniemspołeczno-prawnym,aczęściowoigospo-
darczymministeriałów
2
,kwestiafunkcjonowaniaiznaczeniaekonomicznego
orazkoleirozwojuorganizacjisłużebnejjakocałościniebyławłaściwieodczasu
ogłoszeniaKsiążęcejwłościtrzebnickiejprzedmiotemszczegółowychstudiów.
Przyczynętakiegostanurzeczyupatrywaćnależywpoważnychtrudnoś-
ciachnaturyźródłoznawczej,jakiestająprzedbadaczemdążącymdo
całościowegoopracowaniategotematu.Pozaznanymiwkomplecieiwielo-
krotnieinterpretowanymiprzekazamidokumentówwczesnośredniowiecznych
dointeresującejnaskwestiiodnosisiępokaźnyzasóbźródełtoponomastyczno-
-geograficznychwpostacitakzwanychsłużebnychnazwzgórą450osaddziś
istniejącychbądźteżzaginionych,aledającychsięwprzybliżeniuzlokalizować.
Materiałtenniebyłdotychczasopracowanyprzezhistoryka.Wykorzystaniego
jakoźródładziejowegowymagabowiemdokonaniaskomplikowanychza-
biegówkrytycznych,zmierzającychdomożliwieścisłegopoznaniazależności
pomiędzyosadnictwemsłużebnymajegonazewniczymiśladami,iwkon-
sekwencjidookreśleniastopniawiarygodnościireprezentatywnościtego
bardzoswoistegozespołuźródeł.Bezpoddaniamateriałutoponomastyczno-
-geograficznegokrytycehistorycznejniemogłobyć,oczywiście,mowyoich
metodyczniepoprawnejinterpretacji,zaśbezsystematycznegowykorzystania
źródełnazewniczychniemożnabyłopodjąćopracowaniazagadnienia
organizacjisłużebnejwPolscewczesnofeudalnej.
Uważająctozagadnieniezagodnezewszechmiarstudiówmonograficz-
nych,podjąłemwinnejrozprawie,którawkrótcezostanieoddanadodruku,
próbęprzeprowadzeniakrytykiiinterpretacjimateriałutoponomastyczno-
-geograficznego.Niniejszyartykuł,bazującywzasadzienaźródłachpisanych,
pełniwstosunkudoowejrozprawyrolęwstępną.Przedmiotemjegojest
stosunekorganizacjisłużebnejdoelementówspołecznegopodziałupracywśród
ludnościwiejskiej,wywołanychrozwojemrynkulokalnego,izwiązaneztym
zagadnienieroliorganizacyjno-gospodarczejzwierzchnościfeudalnejprzy
tworzeniusłużbyrzemieślniczej,rybackiej,łowieckiejibartniczejorazproblem
znaczeniarolnictwaizajęćspecjalistycznychwewłasnymgospodarstwie
ministeriałów,przynależnychdowymienionychgrup„zawodowych”.Ponadto
podejmujęwtymartykulepróbęokreśleniachronologicznychramprocesu
2
PostęptenzawdzięczamygłówniepracomK.Buczka:KsiążęcaludnośćsłużebnawPolsce
wczesnofeudalnej,Wrocław1958;idem,Wsprawieinterpretacjidokumentutrzebnickiegozr.
1204,PH48,1957,z.1;idem,Łagiewniki,„JęzykPolski”36,1956,z.4;idem,Podstolice,
pstrościceiwęgierce,„Onomastica”4,1958z.1;idem,Ktotobyliżyrdnicy(żerdnicy),KHKM4
[przedrukicytowanychartykułóww:K.Buczek,Studiazdziejówustrojuspołeczno-gospodarczego
Polskipiastowskiej,opr.W.Bukowski,t.1,Kraków2006–przyp.red.nauk.].
