Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Studiawybranezdziejówspołeczeństwa,prawaiustrojuEuropywczesnośredniowiecznej
barzyńskich”społeczeństwachpost-ipozarzymskiejEuropywczesnegośred-
niowiecza
3
.
Beztruduzatemwyróżnićmożnadwawiodącenurtycałejtwórczościnau-
kowejKarolaModzelewskiego–starszy,dotyczącyzagadnieńustrojuspo-
łecznegoiorganizacjigospodarczejmonarchiipiastowskiejdoprzełomuXIII
iXIVw.,oraznieconowszy–skoncentrowanynazagadnieniachfunkcjono-
waniawięzispołecznych,prawaiustrojuspołeczeństwa„barbarzyńskiej”Euro-
pywczesnegośredniowiecza,alekorzeniamisięgającytakżepoczątkówjego
pracybadawczejidoświadczeńwyniesionychzkontaktówzbadaczamitej
miary,coAleksanderGieysztor.Takiteżwewnętrznypodziałniniejszegotomu
nadwieczęściprzyjęliredaktorzynaukowi.Przewagapierwszegoztychnurtów
wlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątych,zwieńczonasyntetycznąpra-
cąochłopachwPolscepiastowskiej
4
,zostaławpewnymstopniuwymuszona
okolicznościamipolitycznymiizaangażowaniemKarolaModzelewskiego
wdziałalnośćopozycjidemokratycznejwPRL.Pełnerozwinięciepowszechno-
dziejowychzainteresowańUczonegomusiałopoczekaćnalepszyczas.Niebez
przyczynyzatemchronologicznącezuręwjegodorobkuwyznaczawprzybliże-
niuprzełomustrojowy1989r.WwolnejPolscenieistniałyjużnieprzekraczalne
wcześniejbarierydobadawczegozajmowaniasięwczesnymśredniowieczem
zachodnioeuropejskim–ograniczeniekontaktówibrakmożliwościwyjazdów
zagranicznych,aprzedewszystkimkolejnerepresjezadziałalnośćopozycyjną.
WycofaniesięKarolaModzelewskiegozaktywnejdziałalnościpolitycznejpo
1991r.umożliwiłomupoświęceniesięwyłącznienauceidydaktyceakade-
mickiej,czegoniżejpodpisanimieliszczęśliwąokazjędoświadczyćnasemi-
nariumProfesorawInstytucieHistorycznymUniwersytetuWarszawskiego,
anastępniepodczasodbywanychpodJegokierownictwemstudiówdoktoranc-
kich.DrobniejszestudiapublikowanewokresiepracnadwielkąsynteząPro-
fesora–BarbarzyńskąEuropą–wypełniajądrugączęśćniniejszejantologii.
WobuwspomnianychwyżejnurtachdorobekbadawczyKarolaModzelew-
skiegosytuujegowgronieklasykóweuropejskiejhistoriografii.Przedrukowane
tutekstyujawniająwarsztathistorycznynajwyższejpróby,połączonyzdużym
talentempolemicznymAutora,któryjednakżepodwpływemrzeczowejkrytyki
potrafiwyostrzyćnarzędziaanalizy,anierzadkotakżeprzyznaćracjępolemiście
iskorygowaćswojeustalenia.TowłaśniewpolemikachzKarolemBuczkiem
iwmniejszymstopniuzOskaremKossmannemwypracowanyiuszczegółowio-
nyzostałmodelustrojuspołeczno-ekonomicznegopaństwawczesnopiastow-
3
K.Modzelewski,Społeczeństwoigospodarka,[w:]Italia,red.E.Tabaczyńska,(Kultura
Europywczesnośredniowiecznej,t.10),Wrocław–Warszawa1980,s.194–274;idem,Barbarzyń-
skaEuropa,Warszawa2004(iwielewydańobcojęzycznych).
4
Idem,Chłopiwmonarchiiwczesnopiastowskiej,Wrocław1987.
