Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
SuwerennośćipieniądzwEuropie
lubwagafiskalnychpotrzebpaństwaorazichwpływnajegogospodarkęniemusi
oznaczać,żezwiązekmiędzysuwerennympaństwemajegorolącentrum
emisyjnegojestścisłyiautomatyczny.Oto,zjednejstrony,zadaniagospodarcze
państwaorazpowstałenatymgrunciejegokorelacjezprywatnymiinstytucjami
finansowymimająwpływnapolitycznefunkcjepaństwaorazpotrzebęregulacji
politykipieniężnej
121
.Zdrugiejstronywskazująnapodziałfunkcjipieniądza:
jakoformalnieobowiązującegośrodkapłatniczegoorazjakośrodkawymiany.
Weberprzypisujepriorytettejdrugiejfunkcjipieniądza,ponieważ,jaktwierdzi,
fl...zapewniapaństwupokrycienazakupprzyszłychtowaróworazdostawyna
rynek”
122
.Istnienietegopodziałuorazjegowewnętrznezróżnicowaniesprawia,
żeWeberniewyklucza–podobniezresztą,jakczynitoKnapp
123
,awśladzanimi
Hayek
124
–iżprywatnyobiegpieniądza,niezależnieodpaństwa,mógłbybyć
ustanowiony.Coprowadzidowniosku,żeozachowaniuspoistościpaństwa
rozumianegozgodniezdefinicjąManna,przesądzanietylefunkcjaemisyjna,ile
możliwośćsprawowaniakontrolinadjegosystemamipłatniczymorazfiskalnym,
ustanawiającymidefactoterytorialnycharakterpaństwanarodowego.Stąd,
należałobyuznać,żepoczuciesuwerennościnieuzasadniautrzymaniamonopolu
emisyjnego,awefekcie–stosowaniawalutyprzezsuwerennepaństwonarodowe,
chociażtychfunkcjiniewyklucza.
203Pieniądz
Cotojestpieniądzijakiezadaniapełniwpaństwienarodowym?Jeden
zbrytyjskichekonomistówpisałw1924r.opieniądzuwnastępującysposób:
flPieniądzjesttegorodzajupojęciem,które–jakłyżeczkalubparasol,alejużnie
jaktrzęsienieziemilubjaskier–jestdefiniowaneprzedewszystkimpoprzezsens
użytkowylubcel,któremusłuży”
125
.Klasycznyjużpodział,usystematyzowany
przezKarlaPolanyi,ego
126
w1957r.zakłada,żepieniądznależypostrzegaćjako
121
WokresierządówKarolingówsystembiciamonetyprzezwładcówbyłistotnieograniczony
wporównaniuzzasięgiemoddziaływaniamennicprywatnych;Giddens,A.,Thenations–stateand
violence,UniversityofCaliforniaPress,Berkeley–LosAngeles1985,s.153.
122
Dodd,N.,Thesociologyofmoney...,op.cit.,ss.30,170.
123
Knapp,F.G.,Thestatetheory...,op.cit.,ss.93–103.
124
Hayek,F.A.,von,Denationalization...,op.cit.,s.101.
125
Hawtrey,R.,sir,Currencyandcredit,wyd.3,Longmans,Green,NewYork1928,s.1;cyt.
w:Cohen,B.,op.cit.,s.11.
126
OfunkcjachpieniądzapisalizarównoArystoteles,jakiSokrates.W1892r.podziałfunkcji
pieniądzazaproponowałnp.CarlMenger;Menger,C.,flOntheoriginsofmoney”,Economic
Journal,vol.2,[1892],Foley,C.A.,tłum.ang.,http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/~econ/ugcm/
3113/menger/money.txts.2–12.WtejdysertacjiprzywołujętypologięK.Polanyi,egoprzedsta-
wionąwThesemanticsofmoney–uses;w:Dalton,G.,ed.,Primitive,archaic,andmodern
economies.EssaysofKarlPolanyi,AnchorBooks,Doubleday&Company,Inc.GardenCity,New
York1968,ss.178–185.
