Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Waloryprzyrodniczewojewództwaświętokrzyskiego
ŚwiętokrzyskieobokSudetównajstarszymimasywamiwPolsceijednymi
znajstarszychwcałejEuropie.Wnajwyższympunkcie,czylinaŁysicy,osiągają
wysokość612mn.p.m.4Wykazująonedośćwyraźnypodziałnapółnocnąipo-
łudniowączęść.Wczęścipołudniowejgóryniższe,cechująsięprzewagąform
wapiennych,atakżeznacznymzróżnicowaniemmorfologicznymistruktural-
nym,północnaczęśćzkoleitowyższewysokościbezwzględneorazmonotonia
form.DocharakterystycznychelementówkrajobrazuGórŚwiętokrzyskichzali-
czająsięprzełomyrzeczne.JedenznajpiękniejszychtworzyLubrzanka,rozdzie-
lającaPasmoMasłowskieiŁysogórygłębokowciętądoliną5.GóryŚwiętokrzyskie
porastająlasyjodłoweibukowe,natomiastniższepartieborysosnoweorazsos-
nowo-dębowezdomieszkąjodły,buka,modrzewiaczyświerka.Ponadtoobfitują
onewniezwykłerumowiskaskalne,zwanegołoborzami,którenadająkrajobrazo-
wispecyficznycharakter.Nazwa„gołoborze”toterminludowy,określającybez-
leśne,„gołeodboru”obszarynastokachpasmgórskich.Gołoborzazbudowane
zblokówkambryjskiegopiaskowcakwarcytowego,powstałychponad500mln
lattemu.WŚwiętokrzyskimParkuNarodowymwystępująonezarównonapół-
nocnym,jakipołudniowymstokupasmałysogórskiego6.NajwiększewGórach
ŚwiętokrzyskichgołoborzeijednoznajwiększychwśredniogórzuEuropyŚrod-
kowejpowstałonaŁysejGórzeizajmuje3,84hapowierzchni.Nosionoimię
botanikaprof.RomanaKobendzy.Gołoborzałysogórskiestanowiąnajbardziej
charakterystycznyelementprzyrodynieożywionejnaterenieŚwiętokrzyskiego
ParkuNarodowego7.Donajbardziejmalowniczychzaliczająsięgołoborza,które
znajdująsięwokolicachŁysejGóryinaŁysicy.Roślinnośćwystępującanagoło-
borzachjestróżnorodna.Znaleźćtammożnanitkowateglony,mchy,torfowce,
porostyczypaprocie8.
ŚwiętokrzyskiParkNarodowyznajdujesięwśrodkowejczęściGórŚwięto-
krzyskich.ObejmujeonnajwyższepasmoŁysogóry,wschodniączęśćPasmaKlo-
nowskiegozgóramiPsarkąiMiejskąorazczęśćPasmaPokrzywiańskiegozGórą
Chełmową.
WŚwiętokrzyskimParkuNarodowymwarteodwiedzeniajestmuzeumprzy-
rodniczenaŚwiętymKrzyżu.Prezentowanetamminerałyiskamieniałości,
4Największeatrakcjeturystyczneziemiświętokrzyskiej,s.2.
5T.Wróblewski,OchronaprzyrodynieożywionejwGórachŚwiętokrzyskich,Materiałykonfe-
rencjinaukowej,Kielce,12.12.2002,PIG,Warszawa2003,s.24.
6Gołoborzeświętokrzyskie,http://www.swietokrzyskipn.org.pl/przyroda/goloborza/(dostęp
07.09.2016).
7Tamże.
8S.Kowalczewski,GóryŚwiętokrzyskie.Przewodnikturystyczny,SportiTurystyka,Warsza-
wa1969,s.39.