Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenieteoretycznedoproblemubadawczego
19
konkretne9ściślezwiązanezrzeczywistościąprzekształcasięwoperacjehipote-
tyczniemożliwe.Wtensposóbrzeczywistośćzostajepodporządkowanamożliwo-
ści(Moroz1994).
Wmłodszymwiekuszkolnymintensywnierozwijasięmowa.Dzieckoma
wszkoleliczneokazjedowypowiadaniasięnaokreślonytematwsposóbukie-
runkowanyizorganizowany.Naukaprzyczyniasiędowzbogaceniazasobusłów.
WedługbadańskaląBineta-Termana9słownik10-letniegodzieckaonormalnejinte-
ligencjiwynosi5400słów(Przetacznik-Gierowska9Makiełło-Jarża1985).Ogrom-
nywpływnarozwójsłownictwamaopanowanieumiejętnościczytania.Zasadniczo
narozwójmowydzieckawpływajągramatykaiortograa.Zadaniemnauczania
iuczeniasięjeststałepowiększanieczynnegojęzyka9jakoważnegoinstrumentu
orientacjiiregulacjispołecznegofunkcjonowania.Jesttoproceskoniecznyimożli-
wy9gdyżrozwójjęzykajestwykładniąpoziomumyślenia(Filipczuk1989).
101030Rozwójuczuciowyispołeczny
Stanyelementarnewspólneludziomiwyżejzorganizowanymzwierzętom9nie-
podlegająceracjonalizacji(uświadomieniu)9określanesąjakoemocje9aprzeżycia
świadome9typowedlaludzijakouczucia.Emocjebardzosilne9alekrótkotrwałe
toafekty9natomiastdługotrwałe9aleniezbytsilne-nastroje.Długotrwałenasta-
wienieemocjonalne9wpływającewistotnysposóbnakierunekdążeńczłowiekato
namiętnościlubpasje(Piaget9Inhelder1993).Emocjeiuczuciasąpodstawowymi
motywamiiregulatoramizachowaniasięczłowieka.Wszystkieczynnościizdarze-
niawcodziennymżyciudzieckasąpasmemprzeżyćprzykrychiprzyjemnych9sil-
nychbądźsłabych.Uczucianegatywne9emocjelękoweiagresywnemogąwpływać
nanieprawidłowyrozwójosobowości9przyczyniającsiędozaburzeńwfunkcjach
zycznychorganizmu(zaburzeniaukładutrawiennego9układukrążenia9snu)9bądź
sprzyjaćpowstawaniupsychonerwiciinnychzaburzeńosobowości.
Dzieckowmłodszymwiekuszkolnymjestjeszczemałoodpornenaniepo-
wodzenia9pragnieprzeżywaćciągleinatychmiastodczuwaćsatysfakcjęztego9co
czyni9dlategonegowanieikarypowodująfrustrację.Powtarzającesięfrustracje
prowadządostresuiogólnejniemożności9agresjilubutrwalającegosięstanuza-
grożenia9negatywizmuirezygnacjizaktywnegodziałania9atakżekształtująnega-
tywnyobrazsamegosiebiewstosunkudoinnychludzi.Udzieciwmłodszymwie-
kuszkolnymkształtujesięspołecznośćklasyszkolnej9grupypodwórkowej9kręgu
towarzyskiego.Powstającewięzirówieśniczestająsięgłównymźródłemprzeżyć9
kształtującychsystemwartości9obrazwłasnejosoby.Kształtująsięprocesyspo-
łecznegoprzystosowania9bezinteresownegodziałanianarzeczinnychludzi9uczu-
ciaprzyjaźniiwspółżyciawgrupie.Pojawiasiępotrzebasamodzielności9przeciw-