Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Teatralność”zakazanyjęzykwteatrze...
odiluzyjnegoobrazurzeczywistości.Wtakiejprzestrzeni
(jakzauważaJerzyLimon)Daktorzyniczegonieudają,tyl-
korealizująpostawioneprzednimiceleartystyczne”21.Ce-
lemzaśwspólnymdlaWitkacegoiArtaudabyłowciągnię-
ciepublicznościwów-ontologicznieróżnyodcodzienne-
godoświadczenia-obszarmetamorfoziutrzymaniejej
wstanieolbrzymiegonapięcia.Tendynamicznyprocesre-
alizowałzaprojektowanąprzeztwórcówstrukturęteatral-
negoświataDnaniby/naprawdę”.WprzypadkuArtuadajej
pierwowzorembyłrytuał,wprzypadkuWitkacego-Dnie-
dającesięzniczymporównać”marzeniesenne.
Takiteatrniewyrzekałsiętakżedrogiejzałożeniom
performansuDsprawczości”-postulowałwszakprzemia-
widza.DTeatrjakdżuma”Artaudamiałdawaćujście
skrywanym,nagromadzonymwczłowiekuzłymimrocz-
nymemocjom,abyprzezicherupcjęosiągnąćefektducho-
wegooczyszczenia.TeatrCzystejFormymiałsprawić,aby
uczestnikwidowiskaprzezDdotknięcieTajemnicy”uczuł
DPoszczególność”swojegoIstnieniawobcyminiepojętym
wszechświecie,uzyskującTożsamośćFaktyczną.Wobuwy-
padkachradykalnąprzemianęmiałowyzwolićdziałanie
parexellenceestetyczne,jakościowocałkowicie
różneodobniżającegorangęteatruimitowaniażycia.Po-
wstawaładziękitemuprzestrzeńkreacjiniepoddającasię
regułomjednoznacznegoontologicznegoosądu,wktórym
odbiorcaposługujesięnieadekwatną,leczwartościującą
opozycjąDprawdy”iDfałszu”.Tejpowołanejdochwilowego
istnieniaprzestrzeniprzysługiwało-wopiniiobutwórców
-nobilitującemianoDteatralności”.
DTeatralność”takrozumianabyłaprzeciwieństwem
Dudania”.Programowoanty-iluzyjnemanifestowanie
kreatorskiejumiejętnościniewykluczałopostrzeganiatea-
tralnychdziałańwkategoriachDprawdy”artystycznej.Gdy
emanowałaniąstworzonaprzezartystówforma,demon-
stracyjneodsłanianieowegoDnaniby”paradoksalnieprze-
obrażałosięwDnaprawdę”,przenoszącwidzawwyższego
rzęduDrealność”-realnośćsztuki.
WkoncepcjachperformansutegorodzajuDrealność”
niemaprawabytu;jejnajdobitniejszymprzejawemmabyć
21
J.Limon,dz.cyt.,s.17.
47