Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Istotabezpieczeństwa
1030Kryteriatypologicznebezpieczeństwa
Zewzględunato,żejednązpodstawowychdziedzinprawiekażdegoprzedmiotu
poznaniaczłowiekajestbezpieczeństwo,przedmiottenstajesięautomatyczniepod-
miotembezpieczeństwa,cozkoleiczyniotwartąlistęrodzajówbezpieczeństwa,przy-
kładowo:bezpieczeństwoglobalne,regionalne,narodowe;bezpieczeństwomilitarne,
ekonomiczne,polityczne,publiczne,wewnętrzne,społeczne;bezpieczeństwofizycz-
ne,psychiczne,socjalne;bezpieczeństwostrukturalne,personalneitd.
Wprzywołanymsłownikuopracowanymnapotrzebystrategicznegoprze-
glądubezpieczeństwaRP
,wzależnościodrodzajupodmiotuwyróżniasiębez-
pieczeństwo:indywidualne(personalne),grupowe,narodowe(wtympaństwo-
weilokalne:wojewódzkie,powiatowe,gminne),międzynarodowe(regionalne
iglobalne),wtymmiędzypaństwowe(sojusznicze,koalicyjne)itransnarodowe.
Autorzytegosłownikastojąnastanowisku,żewzależnościodtreściprzedmio-
tubezpieczeństwawyróżniasiętylejegorodzajów,dziedzin,sektorów,działów,
obszarówitd.,ilejestmożliwychsferaktywnościdanegopodmiotu,ponieważ
wkażdejsferzeaktywnościwystępująjakieśelementybezpieczeństwa44.
Różniautorzyprzedstawiająróżnerodzajebezpieczeństwa,wyróżniane
zapomocąróżnychkryteriów.RyszardZiębawyszczególnia—jakopodstawo-
we—kryteriumtypologicznebezpieczeństwa:podmiottegobezpieczeństwa
i—odnoszącjedonaroduipaństwa—wyróżniabezpieczeństwonarodowe
(państwa)ibezpieczeństwomiędzynarodowe45.ZkoleiJacekCzaputowiczwy-
mienianastępującerodzajebezpieczeństwa:militarne,polityczne,ekonomiczne,
ekologiczneispołeczno-kulturowe46.
Kryteriumlokalizacjiźródełzagrożeńjestkluczemdowyróżnianiabezpie-
czeństwawewnętrznegoizewnętrznego47.Jesttobardzoistotnerozróżnienie
wodniesieniudoprawiewszystkichpodmiotówbezpieczeństwa,jakooczywiste
wodniesieniudoróżniącegosięotoczeniaiuwarunkowańpodmiotu.Wtakim
ujęciubezpieczeństwowewnętrznedotyczystabilnościiharmonijnościpodmio-
tu,natomiastjegobezpieczeństwozewnętrznezwiązanejestzwzajemnymisto-
sunkamizinnymipodmiotami48.
44
Słownikpodstawowychpojęć…,wyd.cyt..
45
R.Zięba,D.B.Bobrow,E.Haliżak(red.),Bezpieczeństwonarodoweimiędzynarodowe
uschyłkuXXwieku,Warszawa1997,s.6.
46
J.Czaputowicz,Kryteriabezpieczeństwamiędzynarodowegopaństwa—aspekty
teoretyczne[w:]S.Dębski,B.Górka-Winter(red.),Kryteriamiędzynarodowe
bezpieczeństwapaństwa,Warszawa2003,s.22-23.
47
W
.Fehler,Pojęcieiistotabezpieczeństwawewnętrznegopaństwa,„Przedsiębiorczość
iZarządzanie”2009,t.10,z.3,s.31-39.
48
S.Śladkowski,BezpieczeństwoekologiczneRzeczypospolitejPolskiej,Warszawa2004,s.7.
15
