Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Rolatransportuwgospodarce
nośćkompleksowegowykorzystanianaturalnychzalet,jakieposiadająkonkretne
jednostkiprzestrzenne,gwarantującprzemieszczaniedóbrorazludności.Owa
funkcjawyrażanajestpoprzezpokonywanieprzestrzennejodległościmiędzyrejo-
namiocharakterzegospodarczym,jakiosiedlamimieszkaniowymi,placówkami
usługowymiorazośrodkamiadministracyjnymi.
Transporttotakżeistotnyczynniklokalizacjiośrodkówprodukcjibądźkon-
sumpcji.Lokalizacjaprodukcjizwyklejestwarunkowanabliskościąrynkuzbytu
lubbazysurowcowej.Usytuowanieprzetwórstwawsąsiedztwieźródełenergiilub
surowcówdecydujeotym,jakajestlokalizacjasurowcowadanejprodukcji.Jeżeli
tegorodzajuaspektniejestażtakważny,czynnikiem,odgrywającymwiodącąrolę
wlokalizacjiprzetwarzaniasurowcówjestbliskośćrynkuzbytu.Starania,mające
naceluminimalizacjęodległościmiejscaprodukcjiodrynkuzbytu,stanowiąolo-
kalizacjirynkowej[59].Wzależnościodlokalizacjirynkowejlubsurowcowejnie-
zbędnajesttakżesuprastrukturatransportu,wrazzodpowiednimiśrodkamiprze-
wozowymi,uniwersalnymilubśrodkamispecjalnejbudowy.Podejmującdecyzję
olokalizacjiprodukcji,należymiećnauwadzeuzyskaniemożliwienajmniejszego
kosztuwyrobu,wynikającegoztakichelementów,jakkosztyprzemieszczaniasu-
rowcóworazwyrobówgotowych[119].
Infrastrukturatransportukreujezatemwarunkidlarealizowaniaobrotutowa-
rowegopomiędzykonkretnymistrefamigospodarczymipaństwa,aglomeracja-
mimiejskimi,jakrównieżdajemożnośćzwiększonejmobilnościspołeczeństwa.
Transportjestteżistotnyminstrumentemsprzyjającymtakimdziałaniom,jak
specjalizacjaikooperacjaprzemysłowejprodukcjinaszczebluregionalnym.War-
towtymmiejscudodać,żeosiedlamiejskiepowstawałyprzeważniewrejonach
lokalizacjiprodukcji,stanowiącychprymarnyelementprzestrzennejurbanizacji.
Rynekusługtransportowychmusiuwzględniaćistnieniekonkurencji.Weko-
nomiiwyróżniasięistnienienastępującychjejmodeli[22]:
1.Konkurencjidoskonałej,cechującejsię:
•bardzodużąliczbąfirm,mającychniewielkiudziałwrynku,
•brakiembarierwejściaorazwyjścia,
•brakiemoddziaływaniapojedynczychfirmnacenę(jestonadyktowana
przezrynek),
•jednorodnościąproduktów;
2.Monopolu,charakteryzującegosię:
•istnieniemjednego,dużegoproducenta,
•unikalnościąproduktu(brakiemzbliżonychsubstytutów),
•dyktowaniemcenprzezmonopolistę,
•dużąilościąnabywców,mającychmałąsiłęprzetargową;
3.Konkurencjimonopolistycznej,cechującejsię:
•wielomaproducentami,
•istnieniemproduktówtegosamegorodzaju,jednakniejednorodnych,
