Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Istotaicelesamorząduterytorialnego
Pojęciesamorządubyłojużwielokrotniedefiniowanewliteraturzeprzed-
miotu.Mnogośćdefinicjiikoncepcjisamorząduterytorialnegopowoduje,że
nadaljestonoróżnierozumiane.Samosłowowywodzisięzjęzykaniemieckiego
(Selbsverwaltung–samodzielnyrząd1)iużywanebyłodookreślenialokalnej
administracjipublicznej,niesprawowanejbezpośrednioprzezstrukturyrządowe2.
Nagruncienaukprawnychsamorządwznaczeniukorporacyjnymdefiniowany
jestjakowykonywaniezadańadministracjipublicznejwsposóbzdecydowany
inawłasnąodpowiedzialnośćprzezodrębnewstosunkudopaństwapodmioty,
któreniesąwzakresiewykonywaniaswoichzadańpoddaneżadnejingerencji
państwowej3.Natymtle,jakzauważaB.Dolnicki,zrodziłosiępojęciepośred-
niejadministracjipaństwa,któraniejestprowadzonaprzezbezpośrednieorgany
państwowe,leczprzezsamodzielne,tzn.zdolnedodziałańprawnychpodmioty,
administrującezadaniamipaństwowymi.Administracjatakajestadministracją
zdecentralizowaną4.Tennurtmyślowynawiązujedopaństwowejteoriisamo-
rząduterytorialnego,któregotwórcamibyliprzedewszystkimniemieccypraw-
nicyanalizującyreformyadministracyjnerządupruskiegozpoczątkuXIXw.
Podejścietowynikałowprostzkrytykiteoriinaturalistycznej,którejreprezen-
1PojęcietopojawiłosięporazpierwszydopierowXIXw.wniemieckiejnauceprawniczejza
sprawąR.vonGneista,któryużyłangielskiegopojęciaselfgovernmentnaokreśleniecałkowicie
odmiennychinstytucjipruskich,nazywającjeSelbstverwaltung,cowgruncierzeczybyłomylne,
gdyżselfgovernmentmiałowtedyzupełnieinneznaczenieniżniemieckieSelbsverwaltung.
WAngliiselfgovernmentbyłformąrządupaństwazparlamentemnaczelewprzeciwstawieniu
dogovernmentbyprerogative,tj.rząduopartegonanieskrępowanejwolikróla.Naokreślenie
administracjisamorządowejwAngliistosujesięnatomiastwyrażenielocalgovernment-zarząd
lokalny.Por.J.Panejko,Genezaipodstawysamorządueuropejskiego,ImprimeriedeNavarre,
Paryż1926,s.14-15.
2A.K.Piasecki,Samorządterytorialnyiwspólnotylokalne,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2009,s.30.
3B.Dolnicki,Samorządterytorialny,wyd.3,Zakamycze,Kraków2006,s.15.
4Ibidem,s.15-16.
