Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Próbaipopulacjageneralna,statystyka
elementarnaistatystykamatematyczna
Przypomnijmysobiepodanywtabeli1.1przykładzmasąciała
dwudziestupoczwarekmącznika.Taknaprawdę,tonikogoniein-
teresujetychkonkretnychdwadzieściapoczwarek,którekiedyśwy-
hodowanoizważono,apotemwyrzucono.Niktniezajmowałbysię
opracowaniemstatystycznymtychdanychipublikowaniemwyników,
gdybychodziłotylkootepoczwarki.Wrzeczywistości,obliczając
średniąmasęciałatychże,pragniemyustalićmasęwszystkichpo-
czwarekmącznikaTenebriomolitor,gdybyhodowanojewopisanych
tuwarunkach.Wjęzykustatystykimówimy,żebadamypróbę7aby
dowiedziećsięczegośopopulacjigeneralnej0Wnaszymprzypadku
próbatodwadzieściapomiarówmasyciałapoczwarek,natomiastpo-
pulacjageneralnatomasyciaławszystkichpoczwarektegogatunku,
gdybyhodowanojewopisanychtuwarunkach.
Populacjawsensiestatystycznymjestczymśinnymniżpopulacja
wsensieekologicznymlubpopulacjamendlowskawgenetycepopu-
lacyjnej.Jeśliinteresujenasdługośćogonamyszywielkookiejleśnej
wPalearktyce,tonasząpopulacjągeneralnąniejestpopulacjatego
gatunkumyszy,alepopulacjadługościogonówwszystkichmyszy
wPalearktyce.
Zlogikiformalnejwiemy,żerozumowanieprzezanalogięjestza-
wodne.Jeślipierwszy,drugi,anastępniedalsze,dziesiątylubsetny
wróbeljestszary,tonieznaczy,żewszystkiewróblenaświeciesza-
re.Możesiętrafićalbinos.Podobnie,jeśli20poczwarekmącznikama
średniąmasę143,6mg,tonieznaczy,żewszystkiepoczwarkiutrzy-
mywanewwarunkachopisanychwtabeli1.1majątakąsamąśrednią
masę.Abydowiedziećsię,jakąmasęmająnaprawdę,trzebabyhodo-
waćiważyćwszystkienaświeciepoczwarkitegogatunku,czylipo-
pulacjęgeneralną.Statystykapozwalanamzdobyćpewnąinformację
ocałejpopulacjigeneralnejnapodstawiejednej,odpowiedniodobra-
nejpróby.Statystykajestzatemjednymwielkimfortelem(podobnym
fortelompanaZagłoby),wymyślonymdlaludzileniwych,abynapod-
stawieniewielkiejpróbydowiedziećsięczegośocałejpopulacji.
Możemyobliczaćnietylkośredniąpomiarówzpróby,aletakże
zmiennośćwobrębietejpróbylubjakieśinnemiarypróbęcharak-
teryzujące.Jeślidotycząonepróby,mówimywówczas,żeobliczamy
14