Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
człowiekaizasad,jakimirządzisiędanachoroba.Toczłowiekmożedodaćlubodjąćwielezeswych
możliwościmentalnychitonajegoosobowościiindywidualizmiepowinnosięopieraćkażdąterapię.
Właściwieniejesteśmywstaniepowiedzieć,gdziekończysięgeniusz,azaczynaniepełnosprawność
umysłowa.OliverSacksprzedstawianamkilkapostaci,któremimowielkichdysfunkcjipercepcyjnych
byływstanieosiągnąćrzeczynieosiągalnedlaludzinazywanychpotocznie„zdrowymi”.Największe
wrażeniewywarłanamniehistoriachoregonaautyzmdwudziestoletniegoczłowieka,którypotrafił
namalowaćzpamięciwszelkiebudynki,odtwarzajączniezwykłąprecyzjąichusytuowanieoraz
szczegółyarchitektoniczne.SwojenajwiększedziełostworzyłpoodbyciulotunadLondynem.Wciągu
godzinyzdołałzapamiętaćpołożenietysięcybudynków,poczymzniemalfotograficznądokładnością
odwzorowałjenagigantycznejkartcepapieru.Niestety,tensamczłowiekniejestwstanienapisaćnawet
prostegotekstu.Właściwieteżnierozumie,cotaknaprawdętworzy.Słabomówiiniepotrafisłuchać.
Niepełnosprawnośćumysłowacharakteryzujesiębardzodużąróżnorodnością.Poznającjejoblicza,
poznajemywrzeczywistościmożliwościludzkiegoumysłuiograniczenia,jakienakładananiego
genetykaczywychowanie.Obcujączniepełnosprawnymiumysłowo,obcujemytaknaprawdę
ztączęściąichpsychiki,zktórąjesteśmywstaniesięporozumieć.Każdymyśliipostrzegainaczej,
dlategokontaktzniepełnosprawnymiumysłowojestowieletrudniejszyniżobcowaniezosobami
dotkniętymiinnymiformaminiepełnosprawności.
Niejestemwstaniepowiedzieć,kiedyijaknajlepiejuzyskaćkontaktzosobaminiepełnosprawnymi
umysłowo.Jesttosztukasamawsobie.Wymagaonaolbrzymiejcierpliwości,dlategopracaztakimi
osobamijestdomenątylkonielicznych,znakomiciewykształconychwychowawców,którzywiedzą,jak
sięzachowaćwkontakciezpacjentamidotkniętymiróżnymischorzeniamiumysłu.
Chorobypsychiczneczychwilowestanyutratypełnejświadomościteżbywająrodzajem
niepełnosprawności.Depresja,stres,obsesjeczynałogimogądoprowadzićdotrwałegouszkodzenia
mózgu,acozatymidzie–upośledzeniaumysłowego.
Światniepełnosprawnychumysłowojestzupełnieinnyodtego,którypostrzegajązdrowiludzie.
Możnaużyćporównaniadoprzymocowanegonastałefiltra,przezktórymożnaoglądaćróżnespecjalnie
spreparowaneobrazki.Wwiększościwidzisięwszystko,cozostajeprzezniegoprzepuszczone.Niekiedy
tenfragment,któryfiltrominął.Nieoznaczatowcale,żeniepełnosprawniumysłowosąwjakimś
stopniuubożsiodludzipostrzegającychrzeczywistość„standardowo”.Poprostuichświatjestzupełnie
inny.DobrzeilustrujetoprzykładbohateraprzywołanejjużksiążkiAntropolognaMarsie,którywidział
świattylkowczarno-białychbarwach,nawetbezodcieniszarości.Oczywiście,tegotypuschorzenie
znacznieutrudniapostrzeganierzeczywistości,szczególniejeśliktoś,jakówbohater,jestmalarzem.
Jegoprzykładdowodzijednak,żemimotakichograniczeńmożnacieszyćsiępełniążycia.Człowiekten
malujeobrazyiwystawiajewgaleriachsztuki.
Przytoczyłemtuprzykładyosóbniepełnosprawnychumysłowoobdarzonychwyjątkowymi
zdolnościami.Wymieniajeniemalkażdypodręcznikpoświęconytejtematyce.Należyjednaknadmienić,
żewiększościniepełnosprawnościtegotypunietowarzyszążadnedodatkowe,nadzwyczajne
umiejętności.Niemożnawięcoczekiwać,żeosobaoograniczonejsprawnościumysłowejbędziepięknie
malować,pisaćczyśpiewać.Takieoczekiwaniastanowiąjedenzpodstawowychbłędówludzi,którzy
ztakąformąniepełnosprawnościobcują.Częstostarająsięoninasiłęwyszukaćjakąkolwiekcechę,która
czynidanąjednostkęchorobowąwyjątkowąnatleinnych.Wbrewwoliimożliwościompacjentów
wychowawcyczyteżrodzicestarająsięznaleźćcoś,czegotaknaprawdęniemainigdyniebyło
wdanymczłowieku.
Kiedybyłembardzomłody,stałemsięświadkiemhistorii,któraznakomiciepokazuje,czymjest
niepełnosprawnośćintelektualnaorazuporczywepróbywalkiznią.Rafał,15-letnichłopakchory
naporażeniemózgowe,miałogromnekłopotywnauce.Prawienieczytał,pisałtylkoprostesłowa,
abardziejskomplikowanezadanialogicznesprawiałymuniezwykłetrudności.Mimotozamożnaciotka
chłopcawynajmowałanauczycielkizkażdegoprzedmiotu,którepracowałyznimindywidualnie.
Uważała,żedziecko–odpowiednioprowadzone–możeosiągnąćsukces.
Niestety,mimocodziennychstarańiogromnychnakładówfinansowychchłopaknieczyniłpostępów.
Dzieńpodniupowtarzałtensammateriał,aciągłezmianynauczycielekimetodnauczanianie
