Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Małoktowie,żeKarolDarwinbyłosobą,którązpowodzeniemmożnauznaćzaniepełnosprawną.
Tropikalnechorobyidługieprzebywaniewzmieniającymsięklimaciezdeformowałyjegociało
iprzyprawiałygoochronicznebóległowy.Gdynastępowałatakbólu,Darwinzamykałsię
wodizolowanympokojuiczekałażnachwilęzelżeje.Potembrałsiędopracy.Człowiekten–według
ówczesnejmedycyny–niepowinienniczymsięzajmować.Listajegochoróbbyłatakdługa,żemimo
swegostatusumajątkowegoniemógłodwiedzićwszystkichodpowiednichlekarzy,gdyżmusiałby
poświęcićnatowiększączęśćczasu,jakimdysponował.Wchwilach,gdybólmijał,Darwinstawałsię
bardziejrodzinnyitowarzyski.Zapraszałprzyjaciółitworzyłswojeksiążki.
Ból,jakwidzimynapowyższymprzykładzie,wpływanietylkonastronęfizycznąfunkcjonowania
ludzkiegoorganizmu,lecztakżenastrukturępsychiczną.Osobadotkniętachronicznymbólemstajesię
bardziejagresywna,nieprzystępnaizamkniętawsobie.Częstoopiekunowieczyosobymającekontakt
zniepełnosprawnymipostrzegająteobjawyjakoskutekpewnychdysfunkcjiumysłowych,lecz
oczywiściesąwbłędzie.Mającpodopiekąosobę,którącośboli,możemy,anawetmusimyokazywać
dużowięcejcierpliwościniżwprzypadkupacjenta,którytakiegobóluniedoświadcza.
1.2.Wymiarpsychiczny
Niepełnosprawnośćpsychicznajestwdużejmierzetożsamazniepełnosprawnościąfizyczną.Istnieje
jednakwieleróżnic.Niepełnosprawnościpsychicznejczęstoniemożnarozpoznaćnapierwszyrzutoka.
Jakdowodząlicznebadania,potrafimybeztrududostrzecosobydysfunkcyjnepsychicznie,umysłowo
bądźemocjonalnie.Należytetrzyrodzajeniesprawnościodróżnić,choćwwielufachowychperiodykach
sątraktowanetaksamo.Osobadysfunkcyjna–upośledzonaumysłowoniematakichsamychcechjak
osobazdysfunkcjamipsychicznymi.
Kluczowawydajesięwięctutajklasyfikacjastopnianiepełnejsprawności.Wprzypadku
upośledzeniaumysłowegoklasyfikacjętakąprezentujeprofesorJaninaWyczesany[5],wedługktórej
wyróżniamyczterystopnieupośledzeniaumysłowego:
1.
lekkiniedorozwójumysłowyosóboilorazieinteligencji52-67,mieszczącysięmiędzydwoma
atrzemaodchyleniamistandardowymi;
2.
umiarkowanyniedorozwójumysłowyosóboilorazieinteligencji36-51,mieszczącysięmiędzy
trzemaaczteremaodchyleniamistandardowymi;
3.
znacznyniedorozwójumysłowyosóboilorazieinteligencji20-35,mieszczącysięmiędzyczterema
apięciomaodchyleniamistandardowymi;
4.
głębokiniedorozwójumysłowyosóboilorazieinteligencji0-19,mieszczącysięmiędzypięcioma
awiększąliczbąodchyleństandardowych.
Upośledzeniatesąjednymiznajczęściejeksponowanychiopisywanychwmediach.Słynna
badaczkaniepełnosprawnościMariaGrzegorzewskatwierdziła,iżniepełnosprawnośćumysłowazaczyna
sięwtedy,gdydanaosobaniejestwstaniesprostaćwymaganiomedukacyjnym,jakiesięprzednią
stawia.Mazbytmałyilorazinteligencjibądźwjakiejśsferzeniemożedorównaćswoimrówieśnikom.
Wymaganiaedukacyjnetonietylkowymaganiaszkolne.Błędemjesttwierdzić,żeosoba
upośledzonaumysłowotota,któramabardzosłabewynikiwnauce.Kształcenietrwacałeżycie,dlatego
wymaganiawtymzakresietotakżeumiejętnośćposługiwaniasięIpodemczyodczytaniarozkładujazdy
naprzystankuautobusowym.Ituwłaśnierodzisiępodstawowepytanie:czyosoba,któranieumie
posługiwaćsięlaptopem,Ipodemczyinnymitegotypuurządzeniamijestosobąupośledzonąumysłowo?
Oczywiście,żenie.Jednakjeżelidokładnieprzeczytamyto,conapisałempowyżej,iskonfrontujemy
tozpoprzednimzdaniem,zauważymypewnąnieścisłość.
Kimwtakimraziejestosobaniepełnosprawnaumysłowo?OliverSackswksiążkachMężczyzna,
którypomyliłswojążonęzkapeluszemorazAntropolognaMarsieudowadnianam,iżsłaboznamy
właściwościnaszegoumysłu.„Niepytaj,jakąchorobęmadanyczłowiek–zapytajraczejjakiego
człowiekamadanachoroba”–przypominaautor,podpowiadającrozwagęnadocenąmożliwości
