Зміст книги

перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
1.CZYMJESTNIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
1.1.Wymiarfizyczny
Czymjestniepełnosprawność?Mimowielupróbnieudałosięopracowaćjasnychizwięzłychdefinicji.
Dlakażdegoniepełnosprawnośćjestczymśinnymidlakażdegomaonainneznaczeniewżyciu.
Imbardziejzastanawiamysięnadjejróżnorodnością,tymbardziejdochodzimydowniosku,iżtrudno
jestwyodrębnićgranicemiędzysprawnościąaniesprawnością.Jedenznajsłynniejszychteoretykówtego
tematuokreślił,iżnajbardziejścisłądefinicjąniepełnosprawnościjestpoprostuto,żestanowiona
dokładneprzeciwieństwopełnejsprawności.
Czymzatemjestpełnosprawność?Pełnosprawnośćjesttozdolnośćdowykonywaniaczynności
zgodnychznaszymstatusemzawodowymispołecznym.Jeżeliwięcktośjestmechanikiem
samochodowym,jegociałomusibyćprzygotowanedowykonywaniategozajęcia.Zdolności
intelek​tualnepowinnybyćtakżenapoziomieumożliwiającymwykonywanienaprawpojazdów
mechanicznych.Jeślijednakpojawisiędysfunkcja,którauniemożliwiawykonywanietegozajęcia,osoba
tazmieniasięwosobęniepełnosprawną.
AleksanderHulektwierdzi,iżzaosobęniepełnosprawnąuważasię„jednostkę,którazpowodu
fizycznych,somatycznych,umysłowychlubpsychicznychwłaściwościiwarunkównapotyka
napoważnetrudnościwżyciuosobistym,wrodzinie,wszkole,wzakładziepracyiwczasiewolnym”
[1].DefinicjaprzyjętaprzezEuropejskieForumNiepełnosprawnościwpaździerniku1994roku
wParlamencieEuropejskimbrzmi:„Osobąniepełnosprawnąjestjednostkawpełniswychpraw,
znajdującasięwsytuacjiupośledzającejjąnaskutekbarierśrodowiskowych,ekonomicznych
ispołecznych,którychzpowoduwystępującychuniejuszkodzeńniemożeprzezwyciężaćwtakisposób
jakinniludzie.Barierytezbytczęstosązwiększaneprzezdeprecjonującepostawyzestrony
społeczeństwa”[2].
Najłatwiejtegotypustanokreślićwwymiarzefizycznym.Choć,jakpodkreślaprofesorWładysław
Dykcik[3],niepełnosprawnośćzawszepociągazasobątakżeskutkipsychologiczneispołeczne.Zostaną
oneomówionewnastępnymrozdziale.WedługStanisławaKowalika[4]niepełnosprawnośćczłowieka
–wywołanauszkodzeniemciałalubprzewlekłąchorobą–możepowodowaćdysfunkcjonalność
organizmu,niepełnosprawnośćpsychicznąimniejsząsprawnośćspołeczną.Możeonapredysponować
dostwarzaniasytuacjiproblemowych,którezkoleioznaczająbrakzgodnościmiędzymożliwościami
człowiekaastawianymimuprzezotoczeniewymaganiami.Należytutajpodkreślić,żenie
maniepełnosprawnościbezwymiarufizycznego.Nawetgdydotyczyonawyłączniepsychiki(jestzatem
nazywananiepełnosprawnościąumysłową),zawszedotykajakiegośwymiarunaszejfizyczności.
Niepełnosprawnyintelektualnieniemożeprzecieżoperowaćdźwigiem,prowadzićtaksówkiczy
wykonywaćinnychpracfizycznychwymagającychodpowiedniegopoziomuintelektualnego.
Naszafizycznośćjestpodstawowymdeterminantemtego,kimjesteśmy.NawetwepoceInternetu,
waspekciesystemówwartościstawiającychwyżejdobraintelektualnenadpracąfizyczną,naszeciało
stanowiwdużejczęściotym,comożemy,aczegoniemożemydokonać.Jestnasząnajbardziej
widocznąwizytówką.Niemożemyjeszczeciąglewyjśćpozaograniczenianaszegociała,dlategowłaśnie
niepełnosprawnośćwtymwymiarzestanowichybanajwiększyproblem.
Niepełnosprawnośćfizycznadostrzeganajestniemalnatychmiast.Imbardziejdotykaonanasze
ciało,tymbardziejjesteśmynarażeninakonsekwencjecałegozjawiskanazywanego
niepełnosprawnością.Niestety,wdalszymciąguosobamającadeformacjetwarzyjestpostrzegana
wniemalwszystkichkręgachjakoosobarównieżniepełnosprawnaintelek​tualnie.Naszatwarzmówitak
wiele,żeczęstoniemamyszansyprzekonaćrozmówcyotym,żenieoddajecałegoobrazutego,kim
jesteśmy.
Najbardziejchybaznanącechąniepełnosprawnościfizycznejsąograniczeniawporuszaniusię
iwykonywaniucodziennychczynnościżyciowych.Możemyuznać,żeosobajestnaprawdę