Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
Wypowiedziwliteraturzesąprzetofragmentaryczne,ograniczonedowąskich
ramczasowych,formułowaneczęstotylkowoparciuorozprawyPotkańskiego,
ewentualnietakżeiichrecenzjepióraSemkowicza.Jednakwzmiankiowepobu-
dzająniekiedydodyskusji,któraczasembywautrudniona,ponieważniezawsze
wiadomo,czyautor,posługującsięterminemnkonfiskata”,miałnamyślikarę
pozbawieniamajątkuczyteżzabór25.
Przeglądliteraturyukazujekoniecznośćpodjęciadalszychbadańnadzabora-
miwszerszymzakresieczasowym,wykraczającympozapreferowanezazwyczaj
panowanieKazimierzaWielkiego.Obejmowaćonepowinnynietylkoporuszaną
najczęściejwnaucekwestięprzyczynzaborów,lecztakżeinne,niemniejważne,
azregułypomijane,zagadnienia.
3.Zakresbadań
Problemzaborówmożnarozpatrywaćzrozmaitychpunktówwidzenia,wramach
uprawianiaróżnychnaukhistorycznych.Badania,którychowocemjestniniejsza
praca,miałycharakterhistoryczno-prawny.Podjętojewnadziei,żeprzyczyniąsię
dolepszegopoznaniazagadnieńistotnychdlahistoriiustrojupaństwa(zakreswła-
dzypanującego),dlahistoriiprawa(prawowłasności),atakżehistoriiadministracji
(wywłaszczenie),wciążjeszczeniedostateczniezbadanych.
Pracakoncentrujesięwokółczterechpodstawowychproblemów.Sąto:przy-
czynyzaborów,sposobyichdokonywania,procesograniczaniapanującegowdo-
konywaniuzaborów,jakizachodziłwprawiestanowionym,orazlegalnośćzabie-
raniadóbr.
JejgranicączasowąaquojestpoczątekXIIIw.Odtądbowiempojawiająsię
-zczasemcorazliczniej-wiadomościozaborach,choćniektóreodnosząsię
dowydarzeńzpoprzedniegostulecia.Granicęadquemwyznaczarok1454,wktó-
rymKazimierzJagiellończykpodnaciskiemszlachtywystawiłjejwNieszawie
przywileje.Zawierająoneważnepostanowieniadotyczącekwestiizabieraniadóbr
ziemskichszlachcieprzezkróla,stanowiąceostatnieogniwoprocesuograniczania
władcywtejdziedzinie.Zamykająoneniewątpliwietylkopewienetapwdziejach
zaborów.Wszaksamproblem,choćwzmienionejsytuacjiprawnej,istniałrównież
wRzeczypospolitejszlacheckiej.
25
ProblemtenporuszyłK.Goźdź-Roszkowski,TreśćnazwyDkonfiskata”wświetlenie-
którychwypowiedziliteraturynatematreorganizacjidomenymonarszejprzezKazimie-
rzaWielkiego,StudiazDziejówPaństwaiPrawaPolskiego,t.9,cz.1,Kraków2006,
s.63-75.
