Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Regulacjaizotoniipłynówustrojowych
Regulacjaizotoniipłynówustrojowychjestrealizowanadziękidziałaniu
dwóchmechanizmów:
1)wytwarzania„wolnej”wody(czyliwodyniezawierającejosmolitów)–
napoziomienerek,
2)powstawanialubzanikupragnienia.
Dziękizmianieklirensu„wolnej”wodyustrójmamożnośćutrzymy-
waniaefektywnejmolalności(osmolalności)płynównajednakowympo-
ziomie.Przezpojęcieefektywnejmolalnościpłynunależyrozumiećmo-
lalność(osmolalność)uwarunkowanąnieprzenikającymilubsłaboprze-
nikającymiprzezbłonykomórkoweosmolitami(np.sodu,mannitolu).
Wtejosmoregulacjipośredniczywazopresyna.Wzrostefektywnejmolal-
nościosoczaozaledwie2%stymulujewytwarzanieoktapeptyduarginino-
wazopresyny(AVP)wpodwzgórzu(wokolicynucleisupraopticiipara-
ventriculares).Wazopresynapoprzemieszczeniusiędokrwizwiększare-
sorpcjęzwrotnąwodywkanalikachdalszychnefronówzapośrednictwem
akwaporyny2(AQP2).Wtensposóbhipertoniaosoczasięnormalizuje.
Przywrócenieizotoniiosoczanastępujewwynikuzmianyklirensu„wol-
nej”wody.Pobudzenieośrodkaosmoregulacjiwpodwzgórzuodbywasię
równieżzapośrednictwembodźcównerwowych,powstałychwosmore-
ceptorachzatokiszyjnejiwątrobyorazwolumoreceptorachlewegoipra-
wegoprzedsionkaserca,żyłpłucnychidużychnaczyńżylnych.Zmniej-
szenieefektywnejobjętościkrwikrążącej(przezefektywnąobjętośćkrwi
krążącejnależyrozumiećtęobjętośćkrwi,któraznajdujesięwmonitoro-
wanychprzezwolumo-ichemoreceptoryobszarachnaczyniowych;sta-
nowionazwykle15–20%całkowitejobjętościkrwikrążącej)jestsilniej-
szymbodźcemdowydzielaniawazopresynyniżhipertoniaosocza!
Pobudzeniewolumoreceptorówpodwpływemoligowolemiizwiększa
wydzielaniewazopresynynawetwówczas,gdyosoczejesthipotoniczne.
Drugimechanizmczuwającynadizotoniąpłynówustrojowychpolega
naregulacjipragnienia.Zwiększasięonopodwpływemhipertoniioso-
czaioligowolemii,czylitychsamychbodźców,którestymulująwydzie-
laniewazopresyny.Ponadtopragnieniewzmagasięuchorychzhipoka-
liemią,zhiperkalcemiąorazhiperangiotensynemiąII.
Regulacjafizjologicznychwielkości
przestrzeniwodnych
Nasamympoczątkunależyprzypomnieć,żeobjętośćkrwikrążącejsta-
nowizaledwie1/
3–1/
4objętościprzestrzeniwodnejpozakomórkowej.Po-
20
