Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Wprowadzeniedoepidemiologiichoróbzakaźnych
Jeżelichorobajestrzadka,szansezachorowaniabliskieproporcji,jakąstanowi
zapadalność,zatemprzybliżenieORRRjestmożliwedozaakceptowania.
Istniejewielespecjalnychodmianbadańkliniczno-kontrolnych,wktórychzało-
żenieniskiejzapalnościniejestwymaganeiwktórychwystępujemożliwośćwyli-
czaniastosunkuryzyka,aleichdokładneprzedstawieniewykraczapozazakrestego
rozdziału.
Badaniaeksperymentalne
Badaniakliniczne(clinicaltrials),służącenp.określaniuskutecznościleków,bada-
niamieksperymentalnymi,wktórychekspozycjęnarzucabadacz.Ichpodstawową
formąjestukładkohortowy,najczęściej,zracjiwłączaniadobadaniakolejnychcho-
rychzgłaszającychsiędolekarza,otypiekohortydynamicznej,wktórejmiaręstano-
wigęstośćzapadalnościlubczasdozdarzeniamierzonywpostacikrzywychKaplana-
-Meiera.Wbadaniachtychzarównowodniesieniudogrupybadanej,jakikontrolnej
prowadzonyjestdobórlosowy(randomizacja),którymanaceluwyeliminowanie
stronniczościdoboruorazmożliwierównomiernyrozkładczynnikówzakłócających.
Specyfikatychbadańsprawia,żeklasyfikowaneonejakoosobnagrupa.
Epidemiologicznebadanieprzyczynchorób
Naukowepodejściedopoznawaniaprzyczynchoróbzostałozapoczątkowanewpo-
łowieXIXw.badaniaminadchorobamizakaźnymi.Należytuwymienićprzede
wszystkimSemmelweisaiSnowa,którzyjeszczeprzedidentyfikacjączynnikówcho-
robotwórczychdowiedliichroliwpowstawaniuchorób.Kolejnymkrokiemowielkiej
doniosłościbyłosformułowanieprzezHenlego,LefleraiKochakryteriów,jakiemusi
spełniaćczynnikchorobotwórczy,abymożnagobyłouznaćzaczynniketiologiczny
danejchoroby.Kryteriatedobrzepasujądowieluchoróbbakteryjnych,alewstosun-
kudowirusowychzawodzą.Ponadto,zakładanawpierwotnejwersjispecyficzność
przyczynyiskutkuniejestmożliwadoutrzymania.Naprzykładobserwujesięno-
sicielstwodrobnoustrojówchorobotwórczychprzezosobyzdrowe,aspośródwielu
zakażonychprątkiemgruźlicychorujetylkookoło10%,upozostałychzaśzakażenie
przechodziwstanlatencji.Aktywacjazakażenialatentnegonastępujeprzyobniżeniu
odpornościinajczęściejdochodzidoniejwpopulacjach,wktórychwieleosóbżyje
wtrudnychwarunkachbytowych.
14