Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Renesans
21
Oprócztłumaczeńliczniartyści,architekciiuczenipublikowalirównież
własneteorienatematarchitekturyibudownictwa.Pierwszym
znichbyłLeoneBatistaAlberti,wybitnyhumanista,architekt,pi-
sarz,malarz,matematykiuczony,teoretyksztuki.DziełoAlbertiego
Dereaedifcatoria(1452idalszewydania)składasięz10ksiąg(takjak
traktatWitruwiusza)iomawiaróżnetematy,odplanówistrukturbu-
dynkówdoornamentykiioczywiścieporządkówarchitektonicznych.
Albertipromujeteoriedecorum(budowaniewsposóbwłaściwydla
funkcjidanejstruktury)icivitas(cywilizacjaopartanaideimiasta).
PorządkiiplanyZkolejnychwydańWitruwiuszaiinnychprac,
takichjakdziełoAlbertiego,wyłaniająsiękluczowewiadomości
zdziedzinyarchitektury.Przedewszystkimporządkiarchitektoniczne
(patrzstr.6-10),któreopisaneizilustrowanestanowiłydlaarchitek-
tówplastycznysłownikklasycznychbudynków.PonieważWitruwiusz
byłrzymskimpisarzem,arenesansrozwinąłsięweWłoszech,opisy-
wanowszystkiepięćrzymskichporządków(toskański,dorycki,joński,
korynckiikompozytowy),aniepoczątkowetrzygreckie.
Dodatkowoksiążkizawierałyilustracjeprzykładowychdomów,zre-
konstruowanychnapodstawiestarożytnychzapisówiocalałychruin.
Takjaktobyłowprzypadkuporządków,architekciotrzymywalize-
stawymodeliiplanów,naktórychmogliopieraćwłasneprojekty-
np.zmieniającilustracjęprzedstawiającąstarożytnąświątynięwplan
wtensposób,żeniczegoniemożnadoda§,niczegoująć,
‘
[ł]harmoniaijednośćwszystkichczęściosiągnięta
niczegozmienićbezstratydlacałości.
Alberti,opięknie
’
1470
Albertirozpoczyna
budowękościoła
SanAndreawMantui
1506
DonatoBramante
otrzymujezlecenie
naprzebudowęBazyliki
św.PiotrawRzymie
1511
1521
FraGiovanniGiocondo,francisz-
ArtystaiarchitektCesare
kanin,publikujeupoprawione”
Cesarianowydajepierwsze
wydanieWitruwiusza,używając
pełnetłumaczeniedzieła
drzeworytów
Witruwiusza
