Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
PIERWIASTKI12
promienisłonecznychwgorącydzień,aczarnyfosformusiałbywtym
celuzostaćwrzuconydorozpalonegodoczerwonościpiecaprzemysło-
wegootemperaturzeponad600°C.Obieodmianyskładająsięjednak
ztychsamychatomówzawierającychpo15protonówi15elektronów.
WzoryukrytewukładzieokresowymDlaniewprawionegookaukład
okresowy(zob.str.250-251)możewyglądaćjaktrochęgraTetris,
wktórej-wzależnościodjejwersji-pewneklockinieprzemieściły
sięjeszczenadół.Stądmogłobywydawaćsię,żetablicyMendelejewa
przydałobysiętrochęporządku.Wbrewpozorom,tenchaosjestbardzo
dobrzeuporządkowany,akażdychemikjestwstanieszybkoznaleźć
wnimto,czegopotrzebuje.TajemnicatkwiwsprytnymsystemieMen-
delejewa,któryskrywawsobieróżnewzoryporządkującepierwiastki
wedługichstrukturyatomowejizachowaniachemicznego.
‘
Światreakcjichemicznych
aktoramisąpierwiastki.
awystępującyminaniej
ClemensAlexanderWinkler,
jestniczymscena,
odkrywcagermanu
’
Wrzędachodlewejdoprawejpierwiastkisąułożone
wedługliczbyatomowej,czyliliczbyprotonów,które
każdypierwiastekmawswoimjądrze.Leczprawdziwy
geniuszwynalazkuMendelejewapolegałnadostrze-
żeniu,kiedywłaściwościpierwiastkówzaczynająsię
powtarzaćikiedynależyułożyćrządwinnejpozycji.
Stądwłaśniemamyteżkolumnyzawierającebardziej
subtelneinformacje.Weźmynaprzykładkolumnęnajbardziejpoprawej,
któraprzebiegaodheludoradonu.Sątogazyszlachetne-wszystkie
znichsąwzwyczajnychwarunkachbezbarwneibardzoleniwe,jeślicho-
dzio„angażowaniesię”wjakiekolwiekreakcjechemiczne.Naprzykład
neonjesttakmałoreaktywny,żeniemożnago„przekonać”doutworze-
niazwiązkuzjakimkolwiekinnympierwiastkiem.Wynikatozjegokon-
figuracjielektronów.Wkażdymatomieelektronysąułożonewkoncen-
trycznewarstwylubpowłoki,któremogąbyćzajętetylkoprzezpewną
liczbęelektronów.Kiedytylkodanapowłokasięzapełni,kolejneelektro-
nymuszązacząćzapełniaćnowązewnętrznąpowłokę.Zewzględunato,
żeliczbaelektronówwkażdympierwiastkuwzrastawrazzrosnącąliczbą
atomową,każdypierwiastekmainnąkonfiguracjęelektronową.Główną
cechągazówszlachetnychjestto,żeichnajbardziejzewnętrznepowło-
kisązapełnione.Takapełnastrukturajestbardzostabilna,cooznacza,
żeniełatwojestnakłonićelektronydojakiegokolwiekdziałania.
