Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niejakozobowiązywałswoichspadkobiercównamocytestamentudota-
kiejformykomemoracji.Oczywiście,zewzględunajegorosnącysplendor
ipopularność,widowiskotobywałoprzezfundatorówwykorzystywane
wrównymstopniudopodniesieniawłasnegoprestiżu,jednakażdookre-
suwczesnegocesarstwajegozwiązekzupamiętnieniemosobynieżyjącej
byłsilnieodczuwany.
Istniejąrozmaitehipotezynatematgenezyigrzyskzudziałemgla-
diatorów
24
.Zperspektywybadańnadprzywoływaniemzmarłychistotna
wydajesięzwłaszczajednaznich,tj.upatrywaniewpojedynkunaśmierć
iżyciesubstytutukrwawejofiary,którąpierwotnieskładanonagrobie
zmarłego.Niemiałaonanaceluprzebłaganiabóstwpodziemnych.Krew
poległegomiałapoprostunapoićducha,daćmunamiastkęsiływitalnej,
którąbezpowrotnieutracił
25
.Zapewniałamuwięcwsposóbsymboliczny
przetrwaniepośmierci.Podobnewyobrażeniaiwynikająceznichprakty-
kiistniałynawieluobszarachbasenuMorzaŚródziemnego,m.in.wGa-
lii,EtruriiczypołudniowejItalii
26.Nawetjeśliwewolucjitegoobyczaju
wRzymiemiałyswójudziałinneczynniki,np.agonistyczny,militarny
bądźpolityczny,znaczeniepierwiastkaocharakterzepogrzebowympo-
zostajeniepodważalne.
Wokresiepóźnejrepublikizróżnychprzyczyntakieigrzyskanacześć
zmarłegowydawanoniekiedydopierowielelatpojegośmierci
27.Kwin-
tusCecyliuszMetellusScypion(cos.52)zorganizowałwalkigladiatorów
nacześćswojegoadopcyjnegoojca,KwintusaMetellusaPiusa(cos.80,
zm.63),w57r.
28,zkoleiCezarnacześćswojegoojca—w65r.,azatem
około20latpotym,jaktamtenzmarł.Wtychostatnichbrałoudział,
wedlePlutarcha,320pargladiatorów
29.Nietakiezapewnebyłogłówne
zamierzeniefundatorówtegorodzajunopóźnionych”munera,niemniej
woczachodbiorcówimięoraz—wwymiarzeprzenośnym—duchzmar-
24
WyliczajeikrytycznieomawiaSłapek1995:18—46.
25
Por.Tert.Spect.12;Serv.A.12.606.
26
Por.Kamienik1983:43—47;HOPKINS1983:3—5.
27Por.Berry1996:242adCic.Sull.54.5:nItwasnotunusualforgamestotakeplace
manyyearsaferthedeathofthemanbeinghonoured”.
28Zob.Cic.Sest.124orazrozdz.1.4.
29Plut.Caes.5.9;por.Suet.Iul.10.2;D.C.37.8.1.
22
ŚWiatzmarłychWkulturzerzymskiej
