Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
I.Wiadomościpodstawowe
któraprzybywałatuodstronyNowejGwineiiokalającycharchipelagów.Wpływ
tenwykształciłniecoodrębnytypfizycznyikulturowy.Ludzieztegokręgunieuwa-
żająsięzaAborygenówiokreślająWyspiarzamiCieśninyTorresa2.Wksiążcenazywać
ichbędziemypoprostuWyspiarzami.
AutochtonicznaludnośćTasmanii,poddawanaeksterminacjibardziejbez-
względnieiintensywnieniżrdzennimieszkańcykontynentu,wymarławpołowie
XIXw.Niewielujejprzedstawicieliprzetrwało,zmieszanychzbrytyjskimiprzy-
byszami.Ludziecizachowująpoczuciepewnejodrębności,zarównowstosunku
dobiałejludnościTasmanii,jakidoAborygenówzkontynentu.Ostatnioupo-
wszechniasięwśródnichnazwaTasmańczycy,zdodatkiemnrodowici”(Aboriginal
Tasmanians),byodróżnićichodogółuwspółczesnychmieszkańcówwyspy.Wpol-
skiejliteraturzeniemapotrzebytakiegorozróżnienia,awspółcześnibialimieszkańcy
TasmaniimogąbyćokreślanijakoAustralijczycy.
Liczebność,rozmieszczenieistatus
Około1788r.żyłonatereniecałejAustralii300tys.Aborygenów-takąliczbępodał
wlatachtrzydziestychXXw.AlfredRadclife-Brown[1930:206-246].Szacunek
tenzostałzakwestionowany,jakogrubozaniżony,przezNoelaButlina[1983:147],
któryudowadniał,żeniewielemniejszaliczbaosób-około250tys.-zamieszkiwa-
łaprzedinwazjąbiałychsamątylkopołudniowo-wschodniąAustralię(obecnestany
NowaPołudniowaWaliaiWiktoria).Wświetlenowychbadańmożnauznać,liczba
rodzimejludnościkontynentuwmomencieprzybyciabiałychdochodziłado600-
700tys.osób.
ZarównoAborygeni,jakWyspiarzeorazTasmańczycyobywatelamipaństwa
australijskiego,którerozwinęłosięzpierwszejkoloniibrytyjskiejzałożonejw1788r.
Niepodległeod1901r.pozostajejednakczłonkiemBrytyjskiejWspólnotyNarodów
(Commonwealth).GłowąpaństwajestformalniekrólowaElżbietaII,reprezentowana
przezgubernatora.Faktycznymprzywódcąjestpremierrządu,władzęustawodawczą
reprezentujedwuizbowyparlament.
Australiajestpaństwemfederacyjnym.Jegozasadniczyzrąbstanowiwspólnota
sześciustanów:NowejPołudniowejWalii(stolicaSydney),Wiktorii(Melbourne),
Tasmanii(Hobart),Queenslandu(Brisbane),AustraliiPołudniowej(Adelaide)
iAustraliiZachodniej(Perth)3.StanytedawnymikoloniamiKoronyBrytyjskiej.
NajstarsząkoloniąbyłaNowaPołudniowaWalia,inneutworzonezostałyalbowtoku
podbojukontynentu(AustraliaZachodnia),alboteżwwynikuusamodzielnieniasię
ioderwaniaodterytoriumNowejPołudniowejWalii.StolicąFederacjijestCanberra,
2Zob.Aneks2,ilustracjanr4:CieśninaTorresa.
3Zob.Aneks2,ilustracjanr1:Australia-mapaogólna.