Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Wiadomościpodstawowe
KolejnymskupiskiemjestpółwysepJork,zamieszkałyprzezgrupyWik,Kunjen,
Kokowarraorazwieleinnychmniejszych.Położonenajdalejnapółnocyniewielkie
wyspyCieśninyTorresasąproporcjonalniemocnozaludnioneprzezrodzimewspól-
notyetniczne.
Nawiększejczęścipasaśrodkowego,naktóryskładająsiępustynieipółpustynie,
Aborygenistanowiąznacznąmniejszość,wynoszącą10-40proc.ogółumieszkańców.
PodobniekształtujesięliczbaAborygenówzamieszkującychzachodniączęśćNowej
PołudniowejWalii,naktórąskładająsięsucheinieurodzajnepartieRówninyśrodkowej.
Niewielkie,kilkuprocentowemniejszościreprezentująAborygenimieszkają-
cynawiększościobszaruQueenslandu,AustraliiPołudniowej,atakżewpołudnio-
wo-zachodniejczęściAustraliiZachodniej.Podobniesytuacjawyglądawśrodkowej
iwschodniejczęściNowejPołudniowejWalii,atakżenaTasmanii.
Nikłąobecnośćetnosuaborygeńskiego-poniżej1proc.-wykazująrejonypołu-
dnia,czyliobszarywokółMelbourneiAdelaide,atakżewielkichaglomeracjiwschod-
niegowybrzeża.SydneyiBrisbane,choćwkategoriachbezwzględnychstanowiąnaj-
większeskupiskaAborygenów,proporcjonalniesąmiastamiomiażdżącejprzewadze
ludnościnieautochtonicznej.Aborygeńscymieszkańcytychmiast,aczkolwieknajbar-
dziejaktywni-wporównaniuzrodzimymimieszkańcamiinnychterytoriów-nikną
tamwolbrzymiejmasieludnościpochodzeniaeuropejskiegoiazjatyckiego.
Urbanizacjaaustralijskichautochtonówprzyczyniasięteżdotego,żewcorazwięk-
szymstopniusąoniludnościąmieszaną.
Podanetufaktyiliczbywyraźniewskazują,żeobecnośćAborygenówwAustralii
wcorazmniejszymstopniumanifestujesięwdawnychkategoriachzjawiskaodmien-
nościrasowej,przybierającwcorazwiększymstopniuobliczefenomenukulturowego.
RdzennaludnośćAustraliidopierow1967r.uzyskałapełnięprawobywatelskich
(prawawyborcze).Wtymczasieaborygeńscymieszkańcybylijużwdużymstopniu
zasymilowani(językowoiobyczajowo)zdominującąbiałąspołecznością.Cezura1967r.
niestałasięjednakwstępemdoichpełnejintegracji,ponieważzbiegłasięzprocesem
wzmocnieniaświadomościetnicznejlubwręczpowrotudoutraconejtożsamości.
Elementemtegoprocesubyływysiłkinarzeczodzyskaniaprawdoziemi.Podzie-
leninalicznegrupyetniczneAborygeniprzed1788r.bylijedynymi,tradycyjnymi
właścicielamiswoichobszarówzamieszkania.Poczuciategoniestraciliteżpoprzy-
byciubiałychiwczasachichkolonialnejekspansji.Jednakwokresiekoloniioraz
początkowejfazieistnieniapaństwaaustralijskiegoprawo-opartenalegislacyjnych
kanonachkoronybrytyjskiej-nieuznawałoautochtonówjakowłaścicieli,ponieważ
nieuprawialioniziemi,którawmyślfilozofiibrytyjskiegoprawabyłaziemiąniczy-
ją-coumożliwiałojejlegalneprzejmowanieprzezbiałychosadników.
Społecznyruch,podjętywlatachsiedemdziesiątychXXw.przezaborygeńskich
aktywistóworazichbiałychsojuszników,doprowadziłdowieluregulacjiprawnych,
znoszącychostateczniew1992r.zasadęnzieminiczyjej”(terranullius)4.
4Szerzejnatentematzob.rozdz.VII.
