Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Natura
27
białych.SuchainiezamieszkałajestrównieżrówninaNullarbor,wyżynnezaplecze
zatoki,stanowiącepołudniowyskrajTarczyZachodniej.Pusteprzestrzenieprzecinają
tutylkoszlakikomunikacyjne,wiodącezPerthdowielkichmiastwschodniegowybrzeża.
Australiajestkontynentemstrefytropikalnejisubtropikalnej.ZawyjątkiemGór
Wododziałowychorazniektórychodcinkówwybrzeżaprzeważatuklimatsuchy
igorący.Małozróżnicowanyteren-pozagóraminawschodzie-niestanowiprze-
szkodydlacyklicznychprądówpowietrznych.Dziejesiętakszczególnienaosirówno-
leżnikowej,poktórejdwukrotniewciągurokuprzewalająsięprzezkontynentmasy
wilgotnegoichłodnegopowietrzazzachodu-odmajadopaździernikaprądniskiego
ciśnieniapłynieprzezrówninypołudniowejstronykontynentu,natomiastodlistopa-
dadokwietniazachodniewiatryomiatająstokiWiktoriiiwybrzeżeTasmanii.
PołożenieAustraliinapółkulipołudniowejwarunkujeinnyniżwpółnocnych
regionachgeograficznychrozkładpórciepłychizimnych.Najcieplejszymmiesiącem
jesttutajstyczeń,natomiastnajzimniejszymlipiec.średniatemperaturawporzelet-
niejwynosiokoło30ºC,wzimowej10-15ºC.Temperaturytesącharakterystyczne
dlawiększejczęściobszarukontynentalnejAustralii,jednakzróżnicowanieichwzra-
stawrejonachbliższychmorza,gdziewahaniatermicznewporzesuchejwynoszą
od28-30ºCzadniado18-20ºCwnocy.Najwyższaśredniatermiczna(ponad20ºC
wskalirocznej)cechujepółnocneczęściZiemiArnhemaorazpółwyspuJork,należące
jużdostrefytropikalnej.
Jeślimierzyćśredniąroczną,względnieobfiteopadynawiedzająjedynieTasma-
nię,wybrzeżanawysokościWielkichGórWododziałowychigrzbietuDarlingoraz
północnewybrzeżaKimberley,ZiemiArnhemaiJorku.Górywybrzeżapołudnio-
wo-wschodniegozatrzymująprądywilgotnegopowietrzaznadPacyfiku,awokółich
szczytówzbierająsięchmury.Opadymajątutajcharakterdośćwyrównany,przyczy-
niającsiędotworzeniałagodnegoklimatu,przypominającegośródziemnomorski.Jed-
nakwpływytejauryniedocierajądalejniż100-150kmwgłąblądu.Ograniczeniom
tymsprzyjaniezróżnicowanaliniawybrzeżaibrakgłębokichzatok,którenainnych
obszarachziemitransmitująmasywilgotnegopowietrzadointerioru.
Inaczejjestnapółnocy,gdziedeszczemającharaktermonsunowy.Masytropikal-
negopowietrzaznadOceanuIndyjskiego,MorzaArafura,ZatokiKarpentariaibase-
nuMorzaKoralowegoprątamlatemwkierunkupołudniowym,tworzącnawybrze-
żucyklony.Chociażletniehuragany,typowedlaokolicnadmorskich,tracąswojąsiłę
wgłębilądu,wiatrymonsunowesięgajątam20ºpołudniowejszerokościgeograficznej,
czyliokoło600kmodmorza.Monsunyprzynosząlatemobfitedeszcze,azimąopa-
dymalejąażdozupełnegozaniku.Teskrajnościdecydująopodzialerokunaporę
wilgotnąisuchą,wzależnościodfazcykluhuraganuElNiño(ElNiño-Southern
Oscillation,ENSO),jakiustaliłsięwciąguostatnich4-5tys.lat.Tajfuntennawie-
dzapółnocnewybrzeżaAustraliicotrzydodziesięciulat,przynoszącchłodnezimy,
którychnastępstwemsądługotrwałesusze.Poramokrazaczynasięzwyklewgrud-
niu,akończypodkonieckwietnia.średniarocznaopadówdlatychrejonówwynosi
ponad1000mm.
