Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekosystem
47
ObszarJezioraEyre
diyari,arabana,antikirinya,aranda,arandawschodni,alyawarr,kalkatungu
PustyniaZachodnia
pitjantjatjara,yankunytjatjara,pintupi,luritja,anmatyerr,kaitisz(kaytetye),warl-
piri,warumungu,walmajarri,martuwangka,kukatja,yulparija,manjiljarra,nga-
anyatjara,ngadjunmaya,pintiini,karadjeri,nyangumarta,ngarla
ObszarOceanuIndyjskiego
ngarluma,yindjibarndi,banyjima,jiwarli,watjarri,tharrgari,yamaji
WybrzeżePołudniowo-Zachodnie
nyungar,kalaamaya,malpa,ngatjumay,mirning
PatrzącnamapęAustralii,nietrudnostwierdzić,żewymienionepowyżejjęzyki
przeważnieskupiająsięwśrodkowychpartiachstrefkulturowych,natomiastnapogra-
niczutychstrefwystępująrzadko3.Wynikatozsamegocharakteruwyróżnionych
obszarów,którychgranicezmałymiwyjątkamipokrywająsięzgranicamiwododzia-
łów.Ichcentralnepartiesąjednocześnieterenaminajbardziejobfitującymiwsłod-
kąwodęitamwłaśniegrupująsięrodzimewspólnotyetniczne.Pograniczazlewisk
sązkoleiobszaramibardziejsuchymi,zatemmniejpodatnyminazasiedlenie.
Przedstawiciellokalnejgrupyrodowejnieograniczaswojejaktywnościdotery-
torium,którezaWilliamemStannerem[1965a]określamymianemaborygeńskiej
nposiadłości”-czylikilkutysięcykilometrówkwadratowychprzeważniesuchejzie-
mi,oznaczonejmiejscamitotemicznymiiotoczonejwęższymlubszerszympasem
pogranicza.Wokółniegorozciągasiękilkakrotniewiększynobszardziałania”[Elkin
1956:20].Pokrywaonsięzterytoriumosiedlenialudzimówiącychtymsamymjęzy-
kiem.Takąwiększągrupąjestaborygeńskieplemię.WAustraliibowiemwiększość
granicrodzimychjęzykówpokrywasięzgranicamiplemiennymi4.
Niekonieczniemiałobytoświadczyćowzajemnejizolacji.Kontynentaustralijski
różnisięodNowejGwinei,którejobszarjestszachownicąnieprzebytychtropikalnych
bagniskitrudnodostępnychgórskichdolin.Tutajprzyrodaniestwarzaostrych,kon-
trastującychbarierpomiędzyposzczególnymiekosystemami.Naprzykładnawybrzeżu
AustraliiPołudniowejiZachodniej,gdzierzeźbaterenujeststosunkowomałozróżni-
cowana,ogranicachterytoriumplemiennegodecydowałyraczejzmianymikroklimatu
niżróżnicefizjograficzne.Jednośćgranicjęzykowychiplemiennychwynikatuwdużej
mierzezeswoistej,podbudowanejsakralniestabilizacjistosunkówsąsiedzkich.
Zacentraplemiennemożnauznaćmiejscarytuałówcorroboree,czylicyklicznych
zgromadzeń,przypominającychniecoklasycznewiece,typowedlainnychspołeczności
3Zob.Aneks2,ilustracjanr2:Mozaikaplemion-tradycyjneobszaryzasiedlenia.
4Por.rozdz.VIII.
