Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiarozwojuadaptowanejaktywnościfzycznej
7
nasięoniepełnosprawności,natomiastodnosisięonadoanalizyirozpoznania
problemóworazdziałańzapobiegawczych.Ponadtoniezałożonowniej,żewszyst-
kieosobyniepełnosprawnebędąwymagałyAPE,boosobyniepełnosprawne,
któreniepotrzebująiniewymagająAPE.Takieujęciedefinicjiotwieramożliwości
takżedlaosóbbezniepełnosprawności(zespecjalnymipotrzebamilubbeznich),
którerównieżmogąodnieśćkorzyścizadaptowanegonauczania,orazodnosisię
wwiększymstopniudoadaptacjiiumiejętnościwnauczaniuniżdospecjalnych
programówdlaosóbniepełnosprawnych.Niestwierdzasięwniejponadto,żeucznio-
wieniepełnosprawnipowinnibyćwyłączanizregularnychzajęćWFczyżepowinni
rezygnowaćzinstrukcjiistrategiiprzewidzianychwtychprogramach.Końcową
implikacjąwynikającązdefinicjiSherrillbyłopozwolenieludziompoprzezAPEna
uwierzeniewsiebieorazpoprawęsamooceny.
DefinicjaSherrill(1976)zmusiłaspecjalistówAPEwlatach80.doponownego
przemyśleniaznaczeniategoterminu.Popierwsze,słowonedukacja”(education)
byłodotejporyograniczonedoinstrukcjidladzieciimłodzieży,zawężającobszar
oddziaływania.TymczasemwieleobszarówWFzostałodostosowanychdowszystkich
okresówżyciaczłowieka,tzn.przeznaczonychdlaosóbwkażdymwieku,zarówno
przedszkolaków,jakiludzistarszych.Podrugie,ruchsportowydlaosóbniepełno-
sprawnych,któryintensywnierozwijałsiępoIIwojnieświatowej,przeobraziłsię
zmodelurehabilitacyjnegowmodelsportuwyczynowego.SirLudwigGuttmann
(1899-1980)propagowałwłączaniesportuiaktywnościfizycznejdoprogramów
usprawnianiapacjentówwszpitalachorazzainicjowałruchparaolimpijski.Zaczęły
powstawaćmiędzynarodoweorganizacjesportuniepełnosprawnych,coszczegółowo
opisanowrozdziale12.Wieleosóbniepełnosprawnychangażowałosięwsporttak-
żenapoziomierekreacyjnym,dlaprzyjemnościizabawy.Wtensposóbprzyczyny
uczestnictwawsporciebyłycorazczęściejinneniżrehabilitacyjneczywynikające
zaspiracjibyciazawodnikiemwysokiejklasy.Wtensposóbrzeczywistośćznalazła
odbiciewnowejterminologii-pojęcienadaptowanaaktywnośćfizyczna”(adapted
physicalactivity,APA)zaczęłoobejmowaćtakieterminy,jak:WF(edukacja),reha-
bilitacja,rekreacja,sportiturystyka.Wychowaniefizyczneadaptowane(APE)stało
sięterminemzwiązanymzkontekstemszkolnym(Winnick,2000a),natomiastroz-
powszechnioneporozumieniemiędzynarodowejspołecznościspowodowałowpro-
wadzenieterminunaktywność”,któryobejmujeswoimzasięgiemwszystkieformy
aktywnościwzakresiedużejmotoryki,odzabawydogierisportu,odnieformalnej
środowiskowejrekreacjiiturystykidosportuwyczynowego,dlaludziwkażdym
wieku,odniemowlątdoosóbstarszych(Reid,2003).
Pierwszyrazformalnieokreślenienadaptowanaaktywnośćfizyczna”zostało
użyteprzezMiędzynarodowąFederacjęAdaptowanejAktywnościFizycznej(Inter-
nationalFederationofAdaptedPhysicalActivity,IFAPA)utworzonąw1973r.
wKanadzieprzezprof.ClermontaSmarda.