Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
VolkerWehdekingdoceniatworzeniesięzrębówwspólnegopolakultural-
negowobupaństwachniemieckich(rozpoczętenajpóźniejwkońculatsie-
demdziesiątychXXwiekupopozbawieniuobywatelstwaNRDWolfaBierman-
nawroku1976)podznakiemnestetycznejinnowacji”:ponownegoodkrycia
tradycjiromantycznej,klasycznegomodernizmu(przedewszystkimKafki),
poetykinouveauromanipisarzyamerykańskichpóźnegomodernizmuwNRD,
atakżezainicjowaniewspólnychpolitycznych,codziennychiekologicznych
tematówwfaziedebatyowyściguzbrojeńwpoczątkachlatosiemdziesiątych.
Nasyntezyhistorycznoliterackiewtymaspekcie,zdaniemV.Wehdekinga,jesz-
czezawcześnie,alemożnajużodnotowaćzmianywmentalności,widoczne
jużwciągupierwszejdekadypozjednoczeniuNiemiec.10
PierreBourdieuzwracauwagęnietylkonaopozycjemiędzysubpolemnpro-
dukcjiczystej”(parnasistowskiej,ngdzietwórcygodząsięnato,żeichjedyny-
miodbiorcamisąinnitwórcy”11)abiegunemnprodukcjimasowej,podporząd-
kowanejoczekiwaniomszerokiejpubliczności”12,aletakżenaróżnicenain-
nympoziomie,gdziezaznaczająsięnpotencjalnepodziałyzgodniezróżnicami
stylówiprojektówliterackich,odpowiadająceróżnicompochodzeniaspołecz-
negoorazstylużycia”.13
Konteksthistoriispołecznejpozwalawięc,moimzdaniem,naświetlićwiele
sprawwżyciorysiepisarzy,omówićichspołecznystatusistosunekdoinstytu-
cjispołecznych(tzn.ichpojmowanierolispołecznej14),atakżeprocesyogólnej
socjalizacjiiindywidualnejsocjalizacjipoprzezlekturę.
Badanialiteraturoznawczenadliteraturąenerdowskąinajnowsząniemiec-
kąstymulowanesąpoprzełomieroku1989takżepoprzezdużyprzyrosttek-
stówliteraturyprymarnej.Obokpojawieniasiępewnejnbezprzykładnejko-
niunkturywspomnień”15,przedstawianychwspółcześniewksiążkachmłodych
pisarzyznpokoleniawnuków”,następujeprzewartościowaniemodeludoświad-
A.Degen,LiterarischesFeldDDR?-DDR-LiteraturaufdemWegzurAutonomie(Bour-
dieu-Colloquiumv.14-16.2.2003inBerlin)[PoleliterackieNRD?LiteraturaNRDnadrodze
doautonomii-Bourdieu-Kolokwiumwdn.14-16.022003wBerlinie],nZeitschriftfurGer-
manistik”2004,nr1,s.177-179,tu:s.177;tłum.-H.L.Wyd.polskie:P.Bourdieu,
Regułysztuki.Genezaistrukturapolaliterackiego,przekładA.Zawadzki,Universitas,Kra-
ków2007.
10V.Wehdeking,Wstęp,[w:]V.Wehdeking(red.),Mentalitätswandelinderdeut-
schenLiteraturzurEinheit(1990-2000),ErichSchmidt,Berlin2000,s.9.
11P.Bourdieu,Regułysztuki...,s.189.
12Ibidem.
13Ibid.,s.189-190;tłum.-H.L.
14J.Lehmann,Bekennen-Erzählen-Berichten.StudienzuTheorieundGeschichte
derAutobiographie[Wyznanie-narracja-reportaż.Studianadteoriąihistoriąautobiogra-
fii],Niemeyer,Tubingen1988,s.39.
15M.Herrmann,WendedesErinnerns?Geschichtskonstruktioneninderdeutschen
Literaturnach1989.(TagungFreiburg/Br.V.3.-5.6.2004),nZeitschriftfurGermanistik”
2005,nr1,s.165.
