Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rokracji,upowszechnionymprzezMaxaWebera;objęciaobszernegozakresuspraw
oznaczeniuspołecznymorazoparciasięnageneralnychnormachprawnych.
Tegeneralnenormyprawnesą–pougruntowaniusię,przedewszystkimwciągu
XIXwieku,konstytucjonalizmuwrazzkonstrukcjąpaństwaprawnegoorazzasadą
legalizmu,wymagającąodpowiedniejpodstawyprawnejdlakażdegodziałaniaorga-
nuwładzpublicznych–stanowioneprzezwładzęustawodawczą(terminy„władza
publiczna”i„organywładzpublicznych”–otyleistotne,żeużywaichKonstytucja
RP–zostanąniebawemwyjaśnione).Administracjapublicznastajesięwówczas
operacyjnączęściąwładzywykonawczej,aczasemmożeutożsamiaćsięzwładzą
wykonawczą(jesttakwUSA,gdziemówisięoadministracjidanegoprezydenta).
WXXwiekukonstytucjonalizm,wcześniejprzyznającyprawapolityczneklasomwy-
ższym,łączysięcorazbardziejzdemokracją,tj.przyznaniemrealnychprawpolitycz-
nych,conajmniejprawwyborczych,wszystkimpełnoletnimobywatelom.
Takjakniemajednegomodelupolitycznego,takteżniemajednegotylko
modeluwspółczesnejadministracjipublicznejdemokratycznychpaństwogospo-
darcerynkowej.Omodelachadministracjipublicznejbędziemowawdalszejczę-
ścipodręcznika.
Współczesnaadministracjapublicznamawielepodstawideologicznych[Iz-
debski2001I,cz.3,Izdebski2001II,roz.5],wzakresiektórychdasiędostrzec
bardzoistotnąprawidłowość.Podstawyte,choćmogąmiećróżnągenezęiorien-
tację,wpływająnaprzyjmowaneobecniekonstrukcjeirozwiązaniawsposóbłączny
istosunkowojednorodny–choćzintensywnościązróżnicowanąwzależnościod
miejscaiczasu.Tenłącznywpływwynikazfaktuswoistejkonwergencjiróżnych
kierunkówmyśleniapolitycznegoiprawnego,azapewnetakżeekonomicznego,
charakteryzującegoczasywspółczesne.
Pewne,klasycznejuż,podstawyideologicznewspółczesnejadministracjipu-
blicznejwydająsiępowszechnieprzyjęte–iwkategoriachwerbalnych,i,przynaj-
mniejcodozasady,wpraktyce,adotegoznajdująpodbudowęwistotnychaktach
prawamiędzynarodowego,zwłaszczazzakresuochronyprawczłowieka(awra-
machdorobkuRadyEuropytakżewzakresieinstytucjidemokratycznych,wtym
samorząduterytorialnego)–którychtreśćcorazbardziejnawiązujedoprawawe-
wnętrznego.Należytuwymienićprzedewszystkim:
•ideologiędemokracji,traktowanejijakowartość,ijakookreśloneprocedu-
ry,corazczęściejnietylkozzakresuwyborówdoorganówstanowiących
(parlament,organyuchwałodawczesamorząduterytorialnego),alerównież
zdziedzinydemokracjibezpośredniej(referendum,inicjatywaobywatelska,
vetoludowe)orazdostępudoinformacjipublicznej;wramachtejideologii
wyróżniasięideologiasamorządowa,podkreślającawagęsamorządutery-
torialnego(lokalnego,awwiększychpaństwachtakżeregionalnego),
•ideologięspołeczeństwaobywatelskiego,choćmożeonabyćrozumianana
dwasposoby:anglosaski(gdzieorganywładzypublicznejzaliczasiędosfery
społeczeństwaobywatelskiego,conadajewładzyswoistycharakterpowier-
niczy)ikontynentalny(gdziesilnajesttradycjaimperiumpublicznego,co
oznaczaoddzielanieodsiebiespołeczeństwaobywatelskiego,wyrażającego
14
