Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Kontekstdziałaniaadministracjiwięziennej
ireżimuwięzieniezwykleprezentowałoswoistyspektaklcierpieniaidys-
cypliny,miejscenieproduktywneinieefektywne:zakładykarneproduko-
wałyspektaklpracy(bieżnia,korba,wiertarka),którawpraktycebyła
bezużytecznapozakonsumpcjąpubliczności,odtwarzającprzestępstwo
nieproduktywnościibezczynności
12
.
Inaczejmówiąc,więzienieuważasięzakontrproduktywnezpunktu
widzeniaresocjalizacjiorazindywidualnejpoprawy
13
.Jegośrodowisko
jestdehumanizujące,acierpienienieodłączniezwiązanezpozbawieniem
wolnościmożeprzynieśćefektprzeciwnydozamierzonego,możeprowadzić
doutratyumiejętności,któresąniezbędnedoradzeniasobienawolno-
ści.Szkodywyrządzoneprzezpozbawieniewolnościmogątakżepogłębić
wszelkieproblemyspołeczneipsychologiczne,zktórymiskazanyborykał
sięprzedprzybyciemdozakładukarnego
14
.
Ponadtoskutecznośćwięzieńpostrzeganoraczejwkategoriachkon-
troli,aniekorekcjiczyresocjalizacjiskazanych.Wzwiązkuztymzanaj-
bardziejefektywneuznanomodeleorganizacyjneukierunkowanenakon-
trolę.Głównymcelemzarządzaniawięzieniembyłoubezwłasnowolnienie
skazanych(uniemożliwienieimpopełnianiaprzestępstw),awkonse-
kwencjitegopriorytetuinnecelewykonaniakary,takiejakresocjalizacja
izwiązanezniąprogramowaniepoprawy,częstostawałysiędrugorzędne
podwzględemznaczeniawcodziennymfunkcjonowaniuzakładukar-
nego.Innymisłowy,zakładano,żemodeleorganizacyjnezorientowane
nakontrolęsąnajbardziejefektywnewwięzieniach.Miałotomrożący
wpływnietylkonaosiąganieresocjalizacyjnychcelówkarypozbawienia
wolności,lecztakżeniosłozesobąnegatywnekonsekwencjedlazarzą-
dzaniapersonelemwięziennymijegoadministracją
15
.
12B.Kułan,Budynekwięzieniajakomiejsceodbywaniakarywujęciubadańhisto-
rycznych,w:J.D.Pol(red.),OWięzieniuinterdyscyplinarnie,WydawnictwoEpisteme,
SzkołaWyższaWymiaruSprawiedliwości,Lublin–Warszawa2021,s.71–75;J.S.Peters,
Penitentiaryperformances.Spectators,affectingscenes,andterribleapparitionsinthe
nineteenth-centurymodelprison,w:A.Sarat,L.Douglas,M.M.Umphrey(red.),Intro-
duction:LawandPerformance,seria:nTheAmherstSeriesinLaw,Jurisprudence,and
SocialThought”,UniversityofMassachusettsPress,Amherst2018,s.21–59;M.Welch,
EscapetoPrison.PenalTourismandthePullofPunishment,UniversityofCalifornia
Press,Oakland,CA2015,s.7–8.
13D.Garland,TheCultureofControl:CrimeandSocialOrderinLateModernity,
Clarendon,Oxford2001,s.35;A.Lewicki,L.Paryzek,B.Waligóra,Podstawypsychologii
penitencjarnej,w:A.Lewicki(red.),Psychologiakliniczna,PWN,Warszawa1978,s.430;
M.Weinrath,BehindtheWalls:InmatesandCorrectionalOfficersontheStateofCana-
dianPrisons,UBCPress,Vancouver–Toronto2016,s.5–8.
14D.G.Scott,N.Flynn,Prisons&Punishment:TheEssentials,SAGEPublications,
LosAngeles2014,s.44.
15Zob.S.C.Craig,Rehabilitationversuscontrol:Anorganizationaltheoryofprison
management,nThePrisonJournal”2004,t.84(4),suppl.
