Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Wstęp
Podjętoprzytympróbęwykazaniatego,wjakisposóbpozyskiwaneinfor-
macje,czytowformieoralnej,czypisanej,byływykorzystywanewjapoń-
skojęzycznychpracachdoukształtowaniawczesnegoobrazusubsaharyj-
skiejczęścikontynentuafrykańskiegoorazludnościtegorejonu.Celemjest
równieżukazanie,żenawetwokresierelatywnejizolacjikrajuzperspek-
tywyilościowejnastępowałprocesstopniowejakumulacjiwiedzyoświecie
wśródograniczonejgrupyJapończyków,podczasgdyjejdyfuzjapozakręgi
elitintelektualnychpozostawałautrudnionazuwaginarozmaiteczynniki
zewnętrzneiwewnętrzne.
WrozdzialedrugimdokonanoanalizyreprezentacjiAfrykiwpracach
FukuzawyYukichiego(1834-1901)orazUchidyMasao(1838-1876),dwóch
istotnychpionierówwdziedziniegeografiiświatawczesnegookresuMe-
iji,którychtekstywykorzystywanoprzezpewienczasjakopodręczniki
poutworzeniunarodowegosystemuedukacji.Wskazanoprzytymnaele-
mentyodróżniającetepublikacje,powstałewokresieotwarciakrajuoraz
dynamicznegoprocesumodernizacjiiczerpaniawzorcówzzagranicy,od
wcześniejszychtendencji.Wtensposóbzamiaremautorajestwykazanie,że
mimoprocesustopniowejakumulacjiwiedzyoAfryceorazwykorzystywa-
niacoraztoaktualniejszychźródełnawetwczasachizolacjizperspektywy
jakościowejpracezostatnichlatistnieniasiogunatucorazwyraźniejzaczy-
nałyodstawaćodprzemianzachodzącychwdziedziniegeografiiwEuro-
pie13.PodczasgdydziełageograficznezokresuEdowykazywaływpływy
zachodnie,wznacznejmierzebyłyosadzonewtradycjideskryptywnej,
przypominającejchociażbychińskiegazetery,atakżeideachcywilizacji
ibarbarzyństwarównieżwywodzącychsiępierwotniezChin.Pozostało-
ścitychsposobówmyślenianiezniknęływprawdziewrazzotwarciemsię
krajuinadalbyływidoczne,chociażbynapoziomieleksykalnym,wtek-
stachzostatnichlatsiogunatuczywczesnegookresuMeiji14.Jednakauto-
13SatóTomokazu(1994:8-9)wskazywał,żedyscyplinatazaczęłaosadzaćsięjako
przedmiotstudiówakademickichnaeuropejskichuniwersytetachwlatachdwudziestych
XIXwiekugłówniedziękidziałalnościAlexandravonHumboldtaorazCarlaRittera.
14WieletradycyjnychtropówreprezentowaniabarbarzyństwawChinach,Japonii,
Europie/StanachZjednoczonychwykazujepodobieństwa(naprzykładprzedstawianie
ndzikich”jakoludównieagrarnych),cosprawia,żewwielujapońskichpracachciężkojest
wyszczególnićkonkretnewpływy.Niemniejjednakstarszenarracjenatematbarbarzyń-
cówczęstowykorzystywałypewnefrazyorazkoncepty(np.wyrażeniakinjū-dosłownie
nptactwoibestie”,kekkyo-dosłownienmieszkaniewgrotach”),którenadalwystępowały
