Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
przezwycofaniesięwładzwPretoriizdalszejkontrolitegoobszaruw1995r.16
NiewielkaczęśćterytoriumRPA(częśćprowincjiKwaZulu-Natal)byłatakże
wprzeszłościprzedmiotemroszczeńterytorialnychzestronysąsiedniegoSuazi
dążącegodouzyskaniadostępudoOceanuIndyjskiego.Pretensjedospornego
obszaruuzasadnianebyłyhistorycznymiietnicznymizwiązkamitamtejszejlud-
nościzKrólestwemSuazi.Tenniewielki,śródlądowopołożonykraj,podwzglę-
demgospodarczymprawiecałkowicieuzależnionyodpotężnegopołudniowo-
afrykańskiegosąsiada,zyskałbyznaczniedogodniejszepołożeniegeopolityczne,
gdybyposiadałdostępdowybrzeżaOceanuIndyjskiego17.
Sporyikonfliktyterytorialnewystępowałypraktyczniewewszystkichczę-
ściachAfryki.Relacjelibijsko-czadyjskiebyłym.in.warunkowanesprzecz-
nościamiwyrosłyminatleprzynależnościstrefyAuzu-pasaterytoriumleżą-
cegowzdłużgranicyobupaństw.Regiontenznalazłsiępodokupacjąlibijską
w1972r.,awewnętrznekonflikty,jakiedotknęłyCzad,począwszyodlat60.
XXw.,umożliwiaływładzomwTrypolisieutrzymywaniestatusquoukształto-
wanegowwynikudziałańzbrojnych.Wpewnymstopniuwarunkowałotorów-
nieżzaangażowanieLibiiwlatach70.i80.ubiegłegostuleciawwewnętrzny
konfliktupołudniowegosąsiada18.Zmianygeopolityczne,którezaszłynaświe-
ciewwynikuzakończeniazimnejwojny,skłoniłyostateczniewładzelibijskiedo
zgodynarozstrzygnięciesporuterytorialnegoprzezMiędzynarodowyTrybunał
Sprawiedliwości.Wyrok,niekorzystnydlaLibii,zostałwydany3lutego1994r.,
copociągnęłozasobąwycofaniesiłzbrojnychtegokrajuzespornegoterytorium
wobecnościmiędzynarodowychobserwatorówONZ.Wzamrożeniunatomiast
pozostająodlatroszczeniaLibiidopołudniowo-wschodnichobszarówAlgierii
(łącznieok.32tys.kmkw.)orazregionuTommowNigrze(ok.25tys.kmkw.).
BardzodużejliczbypaństwdotycząsporygranicznewAfryceZachodniej
-naprzykładwrelacjachBurkinaFasozpaństwamisąsiednimi.Itakwsto-
sunkachzBeninemprzedmiotemsporujestmiastoKoualou,doktóregowładze
wKotonuzgłaszająpretensje.Przedstawicieleobupaństwpostanowili19maja
2009r.ustanowićnaspornymterytoriumstrefęneutralną,anastępnie(wlip-
cu2009r.)przekazaćspórdorozstrzygnięciaMiędzynarodowemuTrybunałowi
Sprawiedliwości.W2010r.doMTSzwróciłysięrządyBurkinaFasoiNigruce-
16TerytoriumWalvisBayzostałozajęteprzezWielkąBrytanięiwłączonewgraniceKoloniiPrzy-
lądkowejw1884r.,takwięcw1910r.stałosięczęściąZwiązkuPołudniowejAfryki.Pozajęciuprzez
wojskaZPAniemieckiejAfrykiPołudniowo-Zachodniej(dzisiejszejNamibii)w1915r.WalvisBayzin-
tegrowanoztymterytorium.Szerzejzob.DavidSimon,nDesertenclavetoregionalgateway?Walvis
Bay’sreintegrationintoNamibia”,w:idem(red.),SouthAfricainSouthernAfrica:Reconfiguringthe
Region,JamesCurrey,Oxford1998,s.103-128.
17Por.IeuanL.L.Griffiths,D.C.Funnell,nTheabortiveSwaziLanddeal”,AfricanAffairs1991,t.90,
nr358,s.51-54.
18Szerzejzob.:MarioJ.Azevedo,EmmanuelU.Nnadozie,Chad:ANationinSearchofItsFuture,
WestviewPress,Boulder1998,s.114-124;KennethM.Pollack,ArabsatWar:MilitaryEffectiveness,
1948-1991,UniversityofNebraskaPress,Lincoln2002,s.375-397.
