Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SENEKA:ŻYCIEIDZIEŁO
harmonijnejwspółpracyzsenatemzmieniłsięwpodejrzliwegotyra-
na,stądteżnasiliłysięprześladowaniaiplagadonosówwymierzo-
nychwarystokrację8.JednakludyzamieszkująceImperiumRoma-
nummiałypodstawy,abychwalićjegosprawiedliweipokojowe
rządy.PojśmierciTyberiusza9władzęzporękiarmiidostajesyn
uwielbianegowodzaGermanika10,zwanypieszczotliwieKaligulą,
czyliTrzewiczkiem.Niedługomiałosięokazać,żeniekażdysyn
szlachetnegoojcajestrówniewartościowy11.Kaligulatoszaleniec
natronie12.Jegokilkuletnierządysąkoszmaremdlaarystokracji,
Augusta”(Grant1997:63).ToparafrazasłówTyberiusza,przytoczonych
przezTacyta(RocznikiI11,1).
8
WspominaotychczasachsamSeneka,któryjużwpoczątkachpanowania
Tyberiuszaosiągnąłwiekdorosły.otojegoznamienne(byćmożeniezbyt
przesadzone)słowazamieszczonewtraktacieOdobrodziejstwachIII26:
nZapanowaniacesarzaTyberiuszaszalałafuriaciągłegoiprawieżepowszech-
negodonosicielstwa,któraokrutniejmasakrowałanaródrzymskiniż
wszystkiewojnydomowe”
.Możenapsychikętegowładcymiałwpływ
długiokresciężkiejpracyjeszczezażyciaAugustaorazranyzadanejego
dumieimiłościwłasnejprzezbezwzględnegopryncepsa,którym.in.zmu-
siłgodorozwoduzukochanążonąipoślubieniacesarskiejcórki,Julii.
9
Swetoniusznotuje,powołującsięnaSenekęStarszego,żebyćmożecesarz
niezmarłśmierciąnaturalną(Tyberiusz73).Bardziejzdecydowanienaten
tematpiszeTacyt(RocznikiVI50).
10Germanikbyłrównieżczłonkiemrodujulijsko-klaudyjskiegojakownuk
Liwii,żonycesarzaAugusta,ibratanekcesarzaTyberiusza.Tobardzowybit-
napostać.Uzdolnionywojskowoiliteracko,świetnydyplomataipoeta.
Prawdziwyhomolitteratusswoichczasów.
11Innym,równieznaczącymprzykłademjestosobazdegenerowanegoKom-
modusa,synacesarzaifilozofaMarkaAureliusza.
12
NiezmienitejpowszechnejopiniipoglądFilonazAleksandrii,żebyłto
wynikciężkiejchorobycesarzawroku37,którabyłazkoleiskutkiemjego
niezdrowegotrybużycia(LegatioadGaium14),aniksiążkaAugueta(1975:
passim),wktórejautorpróbujewykazać,żerzekomyobłędKaligulitopro-
pagandajegowrogów(czytaj:senatorów),amłodywładcatoreformator,
którygrzeszyłjednakniedocenianiemdotychczasowychukładówiintere-
sówidlategoprzegrał.WpewnymsensiedramatKaligulaAlbertaCamusa,
napisanyw1944roku,jestteżpróbąinnegospojrzenianatękontrowersyjną
7
