Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Żywanowska,Agresjauosóbzlekkąniepełnosprawnościąintelektualną,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-330-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2005
Rozdział1.
Agresjawświetleliteratury...
27
[...]istniejątrzysposobyrozładowaniaenergiiagresywnej:
–wydatkowanieenergiiwpostaciaktywnościfizycznej,np.biegi,skoki,gryzespołowe,
–uprawianieniedestruktywnychformagresji–Dagresjawwyobraźni”,
–bezpośredniaagresja–zwymyślanieosoby,którastałasięprzyczynąfrustracji,Dwy-
rządzeniejejkrzywdy”.
Zarzuttegorozumowaniadotyczy,jaktwierdząbadacze,jedyniechwilowej
poprawysamopoczuciapoprzezowetrzyformywyładowaniaagresji,aniere-
dukcjiwrogości.
WprzeciwieństwiedoZ.FreudawypowiedziomK.Lorenza(1965,1996)–
współtwórcyetologii,naukiozachowaniuzwierząt–niemożnaodmówićjedno-
znaczności.Autortenuważa,żeagresjabędącawrodzonymwzorcemzachowania
jestwyzwalanaprzezpojawieniesięwotoczeniutzw.wyzwalaczylubzahamo-
wywanadziękiwystąpieniuodpowiednichDinhibitorów”.Onieuchronnościwy-
stępowaniaagresjiuludziizwierzątorazkoniecznościrozładowywaniaagre-
sywnegoinstynktumówihydraulicznakoncepcjaagresji.Zgodnieznią,energia
agresywnajeststale,samoistniewytwarzanaigromadzonawewnątrzorganizmu.
Stałynapływtejenergiiwiążesięzkoniecznościąjejrozładowaniawłaśnieprzez
agresywnezachowanie.Bodźcewyzwalającetezachowaniaagresywneniesąpo-
trzebneprzydużymnagromadzeniuenergii;wtedymówisięotzw.spontanicz-
nejagresji.Zatemgłównymzałożeniemtegomodelujestnieustannakumulacja
energiiagresywnejworganizmie.
Wystąpienieagresywnegozachowaniabądźjegobrakzależyoddwóchczyn-
ników:odilościagresywnejenergiinagromadzonejworganizmieorazsiłybodź-
cówzewnętrznych.Pomiędzytymidwomaczynnikamiistniejerelacjaodwrotnie
proporcjonalna,tzn.immniejenergii,tymsilniejszybodziecmusizadziałać,by
wywołaćreakcjęagresywnąiodwrotnie(Krahe,2005).MimożeB.Krahetwier-
dzi,iżźródłoagresjitkwiwukształtowanymwtokuewolucjiinstynkciewalki,
jednocześniewysuwawniosek,żeagresjawformieprowadzącejdowzajemnego
niszczeniasięosobnikówtegosamegogatunkunieistnieje.Przypadkizabijania
wczasiewojenczywwarunkachpokojusąpostrzeganejakopatologiategozja-
wiska.Wdzisiejszychczasachistnienieagresjipatologicznejstanowiwyniknie-
nadążaniaewolucjipopęduagresjizaprzemianamiwnauce,technice,kulturze,
apodichwpływemwcałokształcieżyciaspołecznego.
TeoriaK.Lorenzabyłaczęstokwestionowanaprzezpsychologówzewzględu
nawykorzystaniewjejtworzeniuustaleńpochodzącychzbadańnazwierzętach
(Mummendey,1996).Popierwsze,brakoperacyjnejdefinicjienergiiniepozwala
odpowiedziećnapytaniedotycząceilościagresywnejenergiiudanegoosobnika
wokreślonymczasie.Podrugie,teza,żeniemamożliwościwywołaniakolejnejre-
akcjiagresywnejpouprzedniej,domomentu,wktórymjednostkauzyskawystarcza-
jącydotegopoziomenergii,okazałasiębłędna.Faktemjestjużbowiemto,żeludzie
sąwstaniewykonaćczynnościagresywnebezpośrednioposobie,aagresjaczęsto
podsycawystąpieniekolejnejreakcjiagresywnej,zamiastjątłumić(Krahe,2005).
