Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
80
JacekJaśkiewicz
prawnywyraźniereprezentujeprawdęlubdojakiegośjejaspektusięodnosi(jak
wprzypadkachart.2§2k.p.k.,art.7k.p.a.lubart.122ordynacjipodatkowej),
czyteżnie(jakwprzypadkachprocedurycywilnejiprocedurysądowoadministra-
cyjnej)-prawdapozostajepodstawowąwartościąkażdegospołeczniedoniosłego,
awięcrównieżpolitycznegoiprawniczegodziałania31.Prawdajestbowiemwar-
tościączyteżdobremniezbywalnym,niezależnyminiejakozewnętrznymwobec
prawa32.Dlategopoglądtejczęścidoktryny,którywiążeobowiązywanieaksjomatu
prawdyzjegonośnikiemtekstowym(przepisemprawnym),jestzabiegiemdegradu-
jącympozycjęprawdywkulturzeiżyciuspołecznym.
Uprzywilejowaniestatusuprawdynieoznaczajejbezwarunkowegoabsolutyzo-
wania.Otym,jaktęwartośćrozumiećwobszarzestosowaniaprawaiczydoznaje
onaograniczenia,decydująjużnormyszczególneorazkontekstyużycia,aprzede
wszystkimkoherencjazasadyprawdyzinnymi,korelującymilubkonkurującymi
zniąwartościami.Dlategodbałośćowartośćprawdywpostępowaniuprzedsądem
administracyjnymniepowinnapolegaćnautrzymywaniunieuprawnionegoprze-
konaniaopotrzebieimożliwościzupełnegoinieograniczonegodotarciadorzeczy-
wistości(przypadeknprawdyobiektywnej”),lecznadostrzeżeniuiuznaniudobra,
jakimjestprawda,idoprowadzeniudospójnegofunkcjonowaniajejpragmatycz-
nychpostaciwkorelacjizinnymipodstawowymiwartościamispołecznymilubsy-
stemuprawa,takimijakchoćbysprawiedliwość,równość,wolność,dobro,bezpie-
czeństwo,porządek.
Wperspektywiezłożonościprawdyijejkonwencjonalnegolubnawetsymbolicz-
negocharakterucorazistotniejszestajesięskupianienainterpretacjifunkcjonalnej
iodwołaniachdoaksjologii.Zapewneztejprzyczynywdoktrynieniemajużtakiej,
jakkilkadziesiątlattemu,obfitościpublikacjinatematideologicznychiontologicz-
nychzałożeńfunkcjonowaniazasadyprawdy.Tomiejscezajmująnatomiastwypo-
wiedzinatematregułsystemowychorazfunkcjonalnychwykładniprawaipotrzeby
ustanawianiaiprzestrzeganiastandardówproceduralnych,takichchoćbyjakrów-
ność,transparentność,bezstronność,możliwośćprzedstawieniaswoichracjiiin-
nych,któresłużąsprawieprawdziwościpoznaniainstytucjonalnego,wtymkontroli
sądowoadministracyjnejznacznielepiej,niżmanifestydedykowaneprzepisomwy-
rażającymzasadęprawdy.Wtensposóbargumentacyjnymodelstosowaniaprawa,
zpożytkiemdlapraktykiżyciaspołecznego,eksponujedoniosłośćponadsystemo-
wego,interkulturowego,anawetantropologicznegoumocowaniaprawdy.
Drogatajestcharakterystycznadlawielukrajóweuropejskichipolskadoktryna,
uwolnionajużodpolitycznychlubideologicznychuwarunkowań,podążanią
zpewnymopóźnieniem.Wtymprzypadkupowoływaniesięnazachodniewzorce
31H.Arendt,Prawdaapolityka,Literaturanaświecie1985/6,s.156in.(przekładJ.Sieradzki).
32J.Zimmermann,Aksjomatyprawaadministracyjnego,Warszawa2013,s.84i85.
