Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozdział1
Jednymzkluczowychterminówwksiążceijednocześniepunktemodniesieniado
kolejnychrozważańkategorialnychjesttermin„nowemedia”
.Pojęcietobywakry-
tykowanezaswójpierwotnierelatywnycharakter(odniesieniedomediówstarszych,
„tradycyjnych”–chronologiczniewcześniejszych),nieostregraniceipotencjalną
dezaktualizacjęwmomenciepojawieniasiękolejnych„nowych”mediów.Termin
„nowemedia”jestjużjednaknatylemocnoutrwalonywteorii,żefunkcjonujejako
kategorianiezależna8.Pozatympojęcietojestbardzoużytecznezewzględunajego
obszerność,odnosisiębowiemdoszerokiegospektrumzachowańkomunikacyjnych
(nietylkokomunikacjiwerbalnejzapośredniczonejkomputerowo,lecztakżenp.
audiowizualnychrejestracjiiprzetworzeńrzeczywistościprzezkamery,dyktafony
czyaparatycyfrowe).Towłaśnieszerokieujecieokażesięwmojejpracykonieczne.
Niewartojednakunikaćrelatywnegocharakteruanalizowanegopojęcia,dlatego
zacznijmyodznaczeniaterminu„media”
,któryjestużywanywwielukontekstach
(jesttakżeróżnorodnierozumiany).Wogólnymujęciumediamożnarozumieć–jak
chceTomaszGoban-Klas–jako„środkikomunikowania”
,czylimaterialnenośniki
znaku(ów)(2004,s.47).PrecyzyjniejdefiniujemediaMaciejMrozowskijako:„za-
chowania,przedmiotyiurządzenia,któremogąpełnićfunkcjęsymboliczną(znako-
wą)orazutrwalaćiprzenosićwczasieiprzestrzeniwszelkienośnikitejfunkcji,tzn.
znakiiichkonfiguracje:przekazy”(MrozowskidzielizaJohnemFiske’emmedia
naśrodkiprezentacji[wyrażania],reprezentacji„rejestracji”itransmisji)(2001,
s.17–18)9.Medianależyjednakdefiniowaćszerzej,zawierającwdefinicji,oprócz
aspektutechnologicznego,równieżaspektspołeczny
10
,wtedywomawianejkategorii
będązawieraćsię„społecznierealizowanestrukturykomunikacji,gdziestruktury
zawierajązarównoformytechnologiczne,jakipowiązaneznimiprotokoły,akomu-
nikacjajestpraktykąkulturową”(Jenkins,2007,s.258)11.Taostatniaperspektywa
(mediajakostrukturyspołeczno-kulturowe)jestmiszczególniebliska–postrzega-
niemediów(tradycyjnychinowych)jedyniezperspektywytechnologicznejmoże
prowadzićdomylącegoredukcjonizmu.ParafrazującJohnaFiske’a(2003,s.16),
możnapowiedzieć,żekomunikacjajestkulturą,wramachktórejfunkcjonująmedia
–wyjątkowoskomplikowanestruktury(technologiczne,organizacyjne,ekonomiczne,
kulturowe),nieredukowalnedojednegozpowyższychwymiarów.
Nowemedia,oczywiście,zawierająsięwprzytoczonychpowyżejdefinicjach,
bezpośrednioodnoszącsiędomediów„starych”
,tradycyjnych(jednakwsposób
8
Zregułyjednakjestobwarowanaszeregiemzastrzeżeń–patrzniżej.
9
Por.J.Fiske,2003,s.34–35.
10
Mediajako„instytucje”możnazdefiniować,zaPeteremDahlgrenem(2001,s.68),jako„spo-
łeczneinstytucje,działającegłówniejakoprzedsiębiorstwakomercyjne.Jakoinstytucjedostarczają
dominującemusymbolicznemuśrodowiskuspołecznemuwzorówkomunikacyjnych,pokrywających
społecznyterenzłożonąsiatkąwzorów.Ichdziałalnośćregulowanajestprzezichpolitycznąekono-
mię,jakrównieżprzezspołeczneikulturoweśrodowiska,wktórychdziałają”
.Wksiążcezostanie
wykorzystanerozumieniemediówjakoinstytucji–zakażdymrazembędzieopatrzoneodpowiednim
komentarzem.
11
Zob.teżJenkins,2007,s.19–20.
